Chùa Thiên Mụ là một ngôi chùa cổ hội tụ những nét đẹp kiến trúc qua nhiều triều đại, dành được nhiều sự quan tâm của các vua chúa. Nơi đây còn mang những nét đẹp của đời sống văn hóa tâm linh của người Việt Nam thời xưa. Dưới đây là một số bài văn mẫu thuyết minh về chùa Thiên Mụ, một trong những ngôi chùa cổ kính nhất của Việt Nam.
Bài viết số 1: Thuyết minh về ngôi chùa Thiên Mụ – Cổ tự xứ Huế
Nét đẹp văn hóa truyền thống tâm linh là một trong những nét đặc trưng và không hề thiếu trong đời sống niềm tin của người Nước Ta trong việc thắp hương, cầu may, cúng bái thần Phật tại những chùa chiền, đền miếu rất thiêng, cổ kính. Một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất, rất thiêng nhất phải kể đến chùa Thiên Mụ .
Chùa Thiên Mụ là một ngôi chùa cổ nằm trên đồi Hà Khê, tả ngạn sông Hương, cách trung tâm thành phố khoảng 5 km về phía tây, được khởi lập năm Tân Sửu (1601), đời chúa Tiên Nguyễn Hoàng – vị chúa Nguyễn đầu tiên ở Đàng Trong. Nơi đây được đặt tên là Thiên Mụ là bởi khi chúa Nguyễn Hoàng vào làm Trấn thủ xứ Thuận Hóa kiêm trấn thủ Quảng Nam, ông đã xem xét hình thế núi non để mưu đồ xây dựng nghiệp lớn, thấy một ngọn đồi nhỏ nhô lên bên dòng nước trong xanh uốn khúc, thế đất như hình một con rồng đang quay đầu nhìn lại. Được người dân kể lại nơi đây vào ban đêm có một bà già mặc áo đỏ, quần xanh ngồi trên gò đồi mà truyền rằng sẽ có một vị chân chúa đến xây chùa để tụ linh khí, làm bền long mạch, chúa Nguyễn đã cho người xây một ngôi chùa đặt tên là chùa Thiên Mụ và gò đồi kia được người dân đặt tên là Thiên Mụ.
Bạn đang đọc: Thuyết minh về chùa Thiên Mụ ở Huế – Kiến Thức Việt
Có thể nói, ngôi chùa này là tụ hội những nét đẹp kiến trúc qua nhiều triều đại, dành được nhiều sự chăm sóc của những vua chúa. Dưới thời chúa Quốc, trong quá trình Phật giáo xứ đàng Trong vô cùng tăng trưởng và hưng thịnh, chùa được thiết kế xây dựng lại quy mô hơn. Năm 1710, chùa được chúa Quốc cho đúc một chiếc chuông lớn, nặng tới trên hai tấn, gọi là Đại Hồng Chung, có khắc một bài minh trên đó. Đến năm 1714, chúa Quốc lại cho đại trùng tu chùa với hàng chục khu công trình kiến trúc rất là quy mô như điện Thiên Vương, điện Đại Hùng, nhà Thuyết Pháp, lầu Tàng Kinh, phòng Tăng, nhà Thiền … tuy nhiên nhiều khu công trình trong số đó thời nay không còn nữa. Chúa Quốc còn đích thân viết bài văn, khắc vào bia lớn ( cao 2 m60, rộng 1 mét vuông ) nói về việc thiết kế xây dựng những khu công trình kiến trúc ở đây, việc cho người sang Trung Quốc mua hơn 1000 bộ kinh Phật đưa về đặt tại lầu Tàng Kinh, ca tụng triết lý của đạo Phật, ghi rõ sự tích Hòa thượng Thạch Liêm – người có công lớn trong việc giúp chúa Nguyễn chấn hưng Phật giáo ở Đàng Trong. Bia được đặt trên sống lưng một con rùa đá rất lớn, trang trí đơn sơ nhưng tuyệt đẹp. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử dân tộc, chùa từng được dùng làm đàn Tế Đất dưới triều Tây Sơn ( khoảng chừng năm 1788 ), rồi được trùng tu tái thiết nhiều lần dưới triều những vua nhà Nguyễn. Năm 1844, nhân ngày mừng lễ “ bát thọ ” của bà Thuận Thiên Cao Hoàng hậu ( vợ vua Gia Long, bà nội của vua Thiệu Trị ), vua Thiệu Trị kiến trúc lại ngôi chùa một cách quy mô hơn : xây thêm một ngôi tháp bát giác gọi là Từ Nhân ( sau đổi là Phước Duyên ), đình Hương Nguyện và dựng 2 tấm bia ghi lại việc dựng tháp, đình và những bài thơ văn của nhà vua. Trong đó phải kể đến tháp Phước Duyên _ hình tượng nổi tiếng của chùa Thiên Mụ. Tháp cao 21 m, gồm 7 tầng, được kiến thiết xây dựng ở phía trước chùa vào năm 1844. Mỗi tầng tháp đều có thờ tượng Phật. Bên trong có cầu thang hình xoắn ốc dẫn lên tầng trên cùng, nơi trước kia có thờ tượng Phật bằng vàng. Phía trước tháp là đình Hương Nguyện, trên nóc đặt Pháp luân. Tuy vậy, sau trận bão năm 1904, tháp bị tàn phá nặng nề, nhiều khu công trình không còn nguyên vẹn như đình Hương Nguyện bị sụp đổ trọn vẹn. Dù đã được kiến thiết xây dựng lại vào năm 1907 nhưng chùa không còn được to lớn như trước. Trong khuôn viên của chùa là cả một vườn hoa cỏ được chăm nom vun trồng hàng ngày. Ở đó, hòn non bộ của vị tổ nghề hát tuồng Nước Ta là Đào Tấn được đặt gần chiếc xe xe hơi – di vật của cố Hòa thượng Thích Quảng Đức để lại trước khi châm lửa tự thiêu để phản đối chủ trương đàn áp Phật giáo của chính sách Ngô Đình Diệm năm 1963. Cuối khu vườn là khu mộ tháp của cố Hòa thượng Thích Đôn Hậu, vị trụ trì nổi tiếng của chùa Thiên Mụ, người đã góp sức cả cuộc sống mình cho những hoạt động giải trí ích đạo giúp đời .
Không chỉ có những nét đẹp về kiến trúc mà chùa Thiên Mụ còn có những giá trị rực rỡ. Có thể nói chùa chính là chứng nhân của lịch sử vẻ vang bởi nơi đây đã tận mắt chứng kiến sự thay đổi của những triều đại từ thời chúa Nguyễn giai đoạn nội chiến Đàng Trong, Đàng Ngoài đến triều đại nhà Nguyễn với nhiều những dịch chuyển và sự thay đổi. Chùa còn mang giá trị văn hóa truyền thống tâm linh vĩnh cửu với nhiều đình tháp có lịch sử vẻ vang hình thành gần 300 năm. Không chỉ vậy, hàng năm chùa đón nhiều đợt khách đến du lịch thăm quan, cúng bái, thắp hương cầu may đã đem lại giá trị du lịch cao. Chùa Thiên Mụ được xếp vào 20 thắng cảnh đất Thần Kinh với bài thơ Thiên Mụ chung thanh do đích thân vua Thiệu Trị sáng tác và được ghi vào bia đá dựng gần cổng chùa .
Như vậy với những giá trị đó, chùa Thiên Mụ chính là niềm tự hào của người dân cố đô Huế nói chung và người Nước Ta nói riêng, quảng bả văn hóa truyền thống tâm linh của nước ta từ gần ba thế kỷ trước đến với bạn hữu quốc tế, cần được bảo tồn và gìn giữ những nét đẹp đến với thế hệ nay và tương lai .
Bài viết số 2: Thuyết minh về di tích lịch sử chùa Thiên Mụ
“ Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Thiên Mụ canh gà Thọ Cương”
Nhắc đến Huế, người ta nghĩ ngay đến nhiều địa điểm nổi tiếng như : cung đình Huế, núi Ngự Bình, … .. Trong số đó phải kể đến chùa Thiên Mụ, ngôi chùa được ca tụng là ngôi chùa đẹp nhất xứ Đàng Trong .
Chùa Thiên Mụ mang nét cổ xưa, chững lại nằm trên đồi Hà Khê, tả ngạn sông Hương, cách TT thành phố khoảng chừng 5 km về phía tây, được khởi lập năm Tân Sửu ( 1601 ), có từ đời chúa Tiên Nguyễn Hoàng – vị chúa Nguyễn đầu tiên ở Đàng Trong. Nơi đây gắn liền với một truyền thuyết thần thoại rằng xưa kia khi chúa Nguyễn Hoàng vào làm Trấn thủ xứ Thuận Hóa kiêm trấn thủ Quảng Nam, ông đã đích thân đi xem xét hình thế núi sông để mưu đồ mở mang cơ nghiệp, thiết kế xây dựng giang sơn thì thấy trên cánh đồng của xã Hà Khê thuộc huyện Hương Trà ( nay là ngoại ô thành phố Huế ), giữa khu đất phẳng phiu nổi lên một gò cao, trông tựa như hình đầu rồng đang ngoái nhìn lại, phía trước thì có sông lớn ( chỉ sông Hương ), phía sau thì có hồ rộng, cảnh trí rất đẹp. Chúa hỏi người dân địa phương thì được biết nơi đây cứ vào đêm hôm Open một bà già mặc áo đỏ, quần xanh ngồi trên một gò đất nói rằng sẽ có một vị chân chúa đến kiến thiết xây dựng chùa để tụ khí thiêng, giữ long mạch. Chính từ truyền thuyết thần thoại này mà gò đất kia được người dân đặt tên là gò Thiên Mụ, ngôi chùa sau đó vào năm 1601 được thiết kế xây dựng trên đồi chính là chùa Thiên Mụ ngày này .
Làm nên nét đẹp của chùa Thiên Mụ phải kể đến kiến trúc đặc sắc, cổ kính ở nơi đây. Dưới thời chúa Quốc, trong giai đoạn Phật giáo xứ đàng Trong vô cùng phát triển và hưng thịnh, chùa được xây dựng lại quy mô hơn. Năm 1710, chùa được chúa Quốc cho đúc một chiếc chuông lớn,nặng tới trên hai tấn, gọi là Đại Hồng Chung, có khắc một bài minh trên đó. Đến năm 1714, chúa Quốc lại cho đại trùng tu chùa với hàng chục công trình kiến trúc hết sức quy mô như điện Thiên Vương, điện Đại Hùng, nhà Thuyết Pháp, lầu Tàng Kinh, phòng Tăng, nhà Thiền… tuy nhiên nhiều công trình trong số đó ngày nay không còn nữa. Chúa Quốc còn đích thân viết bài văn,khắc vào bia lớn (cao 2m60,rộng 1m2) nói về việc xây dựng các công trình kiến trúc ở đây,việc cho người sang Trung Quốc mua hơn 1000 bộ kinh Phật đưa về đặt tại lầu Tàng Kinh, ca tụng triết lý của đạo Phật, ghi rõ sự tích Hòa thượng Thạch Liêm – người có công lớn trong việc giúp chúa Nguyễn chấn hưng Phật giáo ở Đàng Trong. Bia được đặt trên lưng một con rùa đá rất lớn, trang trí đơn sơ nhưng tuyệt đẹp. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, chùa từng được dùng làm đàn Tế Đất dưới triều Tây Sơn (khoảng năm 1788), rồi được trùng tu tái thiết nhiều lần dưới triều các vua nhà Nguyễn. Năm 1844, nhân dịp mừng lễ “bát thọ” của bà Thuận Thiên Cao Hoàng hậu (vợ vua Gia Long, bà nội của vua Thiệu Trị), vua Thiệu Trị kiến trúc lại ngôi chùa một cách quy mô hơn: xây thêm một ngôi tháp bát giác gọi là Từ Nhân (sau đổi là Phước Duyên), đình Hương Nguyện và dựng 2 tấm bia ghi lại việc dựng tháp, đình và các bài thơ văn của nhà vua. Trong đó phải kể đến tháp Phước Duyên _ biểu tượng nổi tiếng của chùa Thiên Mụ. Tháp cao 21 m, gồm 7 tầng, được xây dựng ở phía trước chùa vào năm 1844. Mỗi tầng tháp đều có thờ tượng Phật. Bên trong có cầu thang hình xoắn ốc dẫn lên tầng trên cùng, nơi trước đây có thờ tượng Phật bằng vàng. Phía trước tháp là đình Hương Nguyện, trên nóc đặt Pháp luân. Tuy vậy, sau trận bão năm 1904, tháp bị tàn phá nặng nề, nhiều công trình không còn nguyên vẹn như đình Hương Nguyện bị sụp đổ hoàn toàn. Dù đã được xây dựng lại vào năm 1907 nhưng chùa không còn được to lớn như trước. Trong khuôn viên của chùa là cả một vườn hoa cỏ được chăm sóc vun trồng hàng ngày. Ở đó, hòn non bộ của vị tổ nghề hát tuồng Việt Nam là Đào Tấn được đặt gần chiếc xe ô tô – di vật của cố Hòa thượng Thích Quảng Đức để lại trước khi châm lửa tự thiêu để phản đối chính sách đàn áp Phật giáo của chế độ Ngô Đình Diệm năm 1963.Cuối khu vườn là khu mộ tháp của cố Hòa thượng Thích Đôn Hậu, vị trụ trì nổi tiếng của chùa Thiên Mụ, người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho những hoạt động ích đạo giúp đời.
Ngoài ra, chùa Thiên Mụ còn có những giá trị rực rỡ như giá trị về lịch sử vẻ vang, là chứng nhân của lịch sử vẻ vang khi tận mắt chứng kiến biết bao những sự thay đổi, dịch chuyển lớn của lịch sử vẻ vang của ba triều đại sau cuối Nước Ta, cung ứng những tài liệu nghiên cứu và điều tra cho những nhà sử học. Nơi đây còn mang những nét đẹp của đời sống văn hóa truyền thống tâm linh của người Nước Ta thời xưa, có giá trị du lịch cao lôi cuốn nhiều bước chân của hành khách tứ phương tới đây du lịch thăm quan, thắp hương cầu may .
Chùa Thiên Mụ đã và đang giữ một vị thế không hề nhỏ so với Nước Ta, lưu giữ những giá trị truyền kiếp, là niềm tự hào của biết bao người dân xứ Đàng Trong cũng như bao người con đất Việt .
Qua những bài văn mẫu với đề tài thuyết minh về chùa Thiên Mụ đã cung cấp thêm cho chúng ta những kiến thức về một công trình, một di tích chứng nhân lịch sử qua bao thế hệ. Những nét đẹp tâm linh đi sâu vào trong văn hóa của thời đại trước và được lưu giữ phát triển cho đến nay.
Source: https://blogthuvi.com
Category: Blog