Nghị Luận Bài Nhàn ❤️️ 15 Bài Văn Ngắn Gọn Hay Nhất

Nghị Luận Bài Nhàn ❤ ️ ️ 15 Bài Văn Ngắn Gọn Hay Nhất ✅ Tham Khảo Tuyển Tập Đặc Sắc Nghị Luận Văn Học Thi Phẩm Nổi Tiếng Của Nguyễn Bỉnh Khiêm .

Dàn Ý Nghị Luận Nhàn

Việc lập dàn ý nghị luận Nhàn là một bước quan trọng mà những em học viên cần triển khai trước khi làm bài. Dàn ý nghị luận về bài thơ Nhàn sẽ giúp xu thế đơn cử bố cục tổng quan và những vấn đề chính. Tham khảo mẫu dàn ý nghị luận bài Nhàn được biên soạn chi tiết cụ thể như sau :

I. Mở bài nghị luận “Nhàn”: Giới thiệu về tác giả tác phẩm.

• Nguyễn Bỉnh Khiêm là người đa tài, sống trong xã hội đầy bất công ông suy nghĩ, trăn trở về cuộc sống con người, quyết cầm bút lên để chiến đấu với gian tà.
• “Nhàn” là bài thơ Nôm nổi tiếng của Nguyễn Bỉnh Khiêm thể hiện rõ quan niệm sống của tác giả.

II. Thân bài nghị luận “Nhàn”:

a. Hai câu đề:

“Một mai/một cuốc/một cần câu
Thơ thẩn dầu ai/ vui thú nào”

• Nhịp điệu những câu thơ đầu tạo cảm giác thư thái, ung dung
• Bằng cách sử dụng những vật dụng quen thuộc của người dân lao động cho thấy cảnh nghèo khó nhưng an nhàn, thanh bình biết bao.
• Tâm trạng của nhà thơ là tâm trạng của một kẻ sĩ “an bần lạc đạo” vượt lên trên nỗi lo lắng bon chen của đời thường để tìm đến thú vui của ẩn sĩ.

b. Hai câu thực:

Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn, người đến chốn lao xao.

• Bàn về lẽ “dại, khôn”
• Tự nhận mình “dại” vì tìm nơi vắng vẻ, nói người khác “khôn” vì tìm chốn lao xao
• Nơi vắng vẻ: Nơi bình yên, thanh thản, tránh xa vòng danh lợi
• Chốn lao xao: Nơi đông người, bon chen, những căng thẳng, đấu đá, tranh giành chốn quan trường
• Dại mà khôn, khôn mà dại: Đó là cách nói ngược của tác giả.

c. Hai câu luận:

“Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”

• Cuộc sống giản dị không cần những thứ giàu sang hào nhoáng chỉ là sản vật từ nhiên nhiên “măng trúc” “giá” -> Thấy được cuộc sống an nhàn, đạm bạc thanh cao, lối sống hòa nhập với thiên nhiên của tác giả.
• Cái thú sống an nhàn ẩn dật, những con người có nhân cách cao đẹp khi sống trong thời loạn lạc ấy để giữ được phẩm giá cốt cách của mình chỉ có cách cáo quan về ẩn dật, an lòng với cảnh nghèo khó, sống chan hòa với thiên nhiên với vũ trụ.

d. Hai câu kết:

Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

• Xem nhẹ lẽ đời sống sa hoa phú quý, ông ngậm ngùi coi đó như một giấc chiêm bao.
• Lối sống thanh cao vượt lên trên lẽ đời thường

III. Kết bài nghị luận “Nhàn”: Khẳng định lại giá trị và nội dung của tác phẩm.

– Nội dung : Bài thơ cho thấy một tâm hồn thanh cao, uyên bác được bộc lộ qua lối sống đạm bạc, thư thả, qua đó cũng giúp ta hiểu được vẻ đẹp nhân cách của nhà thơ .
– Nghệ thuật :

• Ngôn ngữ và hình ảnh thơ mộc mạc tự nhiên, giàu chất triết lý.
• Sử dụng thành công các biện pháp nghệ thuật: điệp từ, liệt kê, phép đối…

Gửi đến bạn 🍃 Dàn Ý Bài Nhàn 🍃 Mẫu Nghị Luận Bài Nhàn Đầy Đủ

Nghị Luận Bài Thơ Nhàn Của Nguyễn Bỉnh Khiêm – Mẫu 1

Nghị luận bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm là một trong những nội dung trọng tâm cần ôn tập cho kỳ thi trên lớp. Tham khảo văn mẫu nghị luận bài thơ Nhàn dưới đây :
“ Thơ khởi phát từ lòng người ta ”, tiềm ẩn biết bao nhiêu rung cảm, trăn trở nơi người cầm bút. Một tác phẩm thơ chân chính, muốn vượt lên sức mạnh của thời hạn, của lòng người, chứa đựng trong đó những tình cảm thật, tâm lý thật và phải được viết lên từ mồ hôi và nước mắt của nhà thơ. Với “ Nhàn ”, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã gửi tới người đọc những ý niệm, triết lí thâm thúy về con người, thời đại mà cho đến tận ngày này người ta vẫn phải suy ngẫm .
Cũng giống như Nguyễn Trãi, sống giữa một thời đại loạn lạc, đầy dịch chuyển, nơi mà những giá trị truyền thống lịch sử đạo đức bị đảo lộn, con người trở nên vị kỉ hơn, vụ lợi hơn, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã tìm về với đời sống nơi thôn dã, vui với việc “ cày nhàn câu vắng ”, tự mình thích thảng với lòng mình, tạm quên hết sự đời “ dầu ai vui thú nào ”. Gửi chí hướng về nơi thôn dã, đời sống của thi nhân nơi thôn quê hiện lên như một “ lão nông chi điền ”

Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

Bài thơ mở màn bằng phép liệt kê phối hợp với điệp từ “ một ” đã gợi mở ra một đời sống đơn sơ, chất phác với những công cụ lao động quen thuộc của người dân quê. Một đời sống thuần phác, giản dị và đơn giản với “ mai ”, “ cuốc ” và “ cần câu ” nhưng an nhàn và thanh tao. Đặc biệt, hai chữ “ thơ thẩn ” tích hợp với nhịp thơ 2/2/3 một cách tài tình, đã gợi ra chân dung của Nguyễn Bỉnh Khiêm giữa chốn thôn quê dân dã .
Đó là dáng điệu từ tốn, thu thái của một nhà thơ, cũng là nhịp điệu đời sống thường nhật của nhân vật trữ tình. Thanh thản, tự tại là tâm thế con người đã xác lập được lẽ sống của mình, rời xa cõi trần tục, lòng không vướng bận xung quanh. Câu thơ cũng là lời bày tỏ thái độ cự tuyệt đời sống thị thành, chối bỏ mọi sự tham gia, tự tách mình khỏi thế nhân trụy lạc để giữ khí tiết thanh tao .
Trở về với đời sống thuần phác, chân chất, Nguyễn Bỉnh Khiêm liên tục cụ thể hóa bằng một đời sống ý thức và lề lối hoạt động và sinh hoạt hòa hợp với vạn vật thiên nhiên. Ông nương theo quy luật đất trời, thuận theo thời tiết bốn mùa

Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.

Các nguyên vật liệu cho đời sống, khoảng trống hoạt động và sinh hoạt đều rất bình dị, đơn sơ với “ măng trúc ”, “ giá ” là những món ăn dân dã sẵn có trong tự nhiên ; “ ao ”, “ hồ ” là những bến nước thôn quê đơn sơ và bình dị. Đó là sự biểu lộ một lối sống, một thái độ xử thế cầu nhàn không hề kham khổ mà trái lại nó toát lên vẻ thanh cao của nhân vật trữ tình. Con người giờ đây đã hòa hợp với vạn vật thiên nhiên bốn mùa, với sự luân chuyển luân chuyển của thời hạn và không hề tách khỏi vạn vật thiên nhiên .
Như vậy, với Nguyễn Bỉnh Khiêm, nhàn trước hết là một cách sống. Cùng với “ Cảnh ngày hè ” của Nguyễn Trãi, ông đã khẳng định chắc chắn một lối sống thanh tao của những bậc hiền tài giữa cảnh quốc gia suy tàn, loạn lạc : rời xa cõi trần phàm tục để tìm về với vạn vật thiên nhiên, sống một đời sống đơn giản và giản dị, thuần phác để giữ tâm hồn được thư thái, thanh sạch .
Thi nhân đau đớn, phê phán thế thái nhân tình, đạo lí suy vi và tìm đến sự hòa giải nội tâm bằng một lối sống gián cách với cõi đời. Đã hơn một lần, ông lên tiếng chối bỏ lối sống đô hội thị thành, sống một đời sống tự tại, không đua tranh

Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn, người đến chốn lao xao.

Bằng thẩm mỹ và nghệ thuật đối rất chỉnh, tác giả đã trái chiều giữa cái “ vắng vẻ ” với “ chốn lao xao ”, giữa “ ta ” với “ người ”. Cái “ lao xao ” đó chính là nơi trần tục đầy những sự nhân vi, toan tính, tất bật mà Nguyễn Bỉnh Khiêm từng chiêm nghiệm, chán ghét và bộc lộ trong nhiều bài thơ khác : “ Thành thị vốn đua tranh giành giật ” ; “ Vật vờ thành thị làm chi nữa ” ; “ Đường lợi há theo thị tỉnh ” … Đối lập lại, ông tôn vinh lối sống dân dã, thanh đạm, kiệm cần, tôn vinh “ nơi vắng vẻ ” và rất mực coi trọng ý thức tự tại bằng một lối nói khiêm nhường “ Ta dại … ” .
Đương nhiên, đó là một lối sống mới lạ, có sự mê hoặc bởi vẻ đẹp đạo lí, cách biệt với “ thói đời ”. Nếu nhìn đời sống ấy theo ý niệm đạo đức nhà nho một chiều, người ta không thuận tiện gật đầu những mầm mống lối sống mới đó. Trên toàn bộ, ông đã hòa giải được những phức tạp nội tâm bằng ý thức tự tại và thái độ gián cách với thế tục, đứng trên thế tục. Nhưng xét đến cùng, đó mới chính là cái khôn của bậc đại trí, quay sống lưng lại với danh lợi, sống một đời sống an nhàn để giữ cho tâm hồn thư thái .
Nguyễn Bỉnh Khiêm đã tận mắt chứng kiến và chiêm nghiệm lẽ đời, đã đi đến cùng của sự khôn dại để đồng cảm và tìm ra triết lí “ nhàn ” – cũng là triết lí nhân sinh thâm thúy

Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Thi nhân đã nhắc đến giấc mộng dưới cây hòe của Thuần Vu Phần để thức tỉnh một chân lí : của cải, vật chất chỉ là ảo mộng, như một giấc chiêm chiêm bao, bất chợt đến rồi lại bất chợt đi. Phải trải qua toàn bộ cảnh đời, trường đời như thế rồi Nguyễn Bỉnh Khiêm mới đạt tới thế ứng xử văn hóa truyền thống mang ý thức triết lí về nhàn dật và tự tại .
Một ý thức nhàn dật và tự tại như thế nhiều khi biểu lộ cách nói hơn là hành vi thực, một giải pháp tình thế hơn là chí hướng cả đời người, một sự duy nhất tâm trạng bất đắc dĩ hơn là năng lực tìm ra lối thoát tối ưu. Bởi xét đến cùng, giữa một xã hội đâu đâu cũng là hư danh, giàu sang phù du, mấy ai được như Nguyễn Bỉnh Khiêm và Nguyễn Trãi để nhìn thấy lẽ đời, sự đời, để gìn giữ khí tiết thanh tao .
Nhân vật trữ tình đã tìm đến cái say để tỉnh, dùng mộng để nói thực và thốt lên những chiêm nghiệm thâm thúy. Cũng như chính thi nhân đã bày tỏ rõ ràng trong Bài tựa tập thơ Am Bạch Vân : “ Ôi, nói tâm là nói về cái chỗ mà chí đạt tới vậy, mà thơ lại là đề nói chí. Có kẻ chí để ở đạo đức, có kẻ chí để ở sự nghiệp, có kẻ chí để ở sự nhàn dật. Tôi lúc nhỏ chịu sự dạy dỗ của mái ấm gia đình, lớn lên bước vào giới sĩ phu, lúc về già chỉ thích nhàn dật, lấy cảnh núi non sông nước làm vui … ”
Có thể nói, nhàn là một chủ đề rất thông dụng trong thơ ca trung đại, là một nét tư tưởng văn hóa truyền thống rất thâm thúy của người xưa, đặc biệt quan trọng là những tầng lớp tri thức. Sống nhà dật với tự nhiên để tu dưỡng nhân cách, đem lại nụ cười thanh nhã cho con người. Biết sống sống nhàn, biết tìm thú nhàn là cả một học thuyết triết học lớn. Bài thơ “ Nhàn ” của Nguyễn Bỉnh Khiêm in đậm dấu ấn niềm tin con người cá thể trước một thời đại mất phương hướng, chao đảo, loạn lạc, nhiều thay đổi .
Đặt trong đối sánh tương quan với nhiều tác phẩm thơ văn khác, những sáng tác của ông hàm chứa tính phức tạp của cung bậc tâm trạng. Thi nhân đã đưa ra nhiều phương pháp tưởng tượng về cuộc sống, soi nhìn đời sống từ nhiều góc cạnh, tự đặt mình trong mỗi trường hợp đơn cử mà bài thơ “ Nhàn ” chỉ là một chiêm nghiệm riêng. Điều này đặt ra nhu yếu đảm nhiệm thơ văn Nguyễn Bỉnh Khiêm cần được xem xét trong tính toàn diện và tổng thể tuy nhiên cũng phải chú tới mối liên hệ giữa những đường hướng tâm trạng tương thích với từng cảnh đời và chặng đường đời đơn cử .
Như vậy, khép lại bài thơ, người đọc vẫn còn vương vấn đời sống an nhàn, thanh tao, giản dị và đơn giản mà Nguyễn Bỉnh Khiêm coi đó là cách sống, là triết lí sống thâm thúy : vinh quang giàu sang chỉ là phù du, như một giấc mộng, rời xa chốn hư danh phàm tục đó để giữ khí tiết thanh sạch mới là bậc đại trí. Điều đó đã làm nên sức sống vĩnh cửu bất diệt của tác phẩm trước sức mạnh của dòng thời hạn và đời người .
Mời bạn xem nhiều hơn 🌟 Phân Tích Nhàn Của Nguyễn Bỉnh Khiêm 🌟 10 Bài Nghị Luận Văn Học Hay

Nghị Luận Văn Học Về Bài Thơ Nhàn Hay Nhất – Mẫu 2

Để giúp những em học viên triển khai xong tốt bài nghị luận văn học tác phẩm Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm, dưới đây là văn mẫu nghị luận văn học về bài thơ Nhàn hay nhất được tinh lọc :
Nguyễn Bỉnh Khiêm là người có học vấn uyên bác, từng làm quan nhưng vì cảnh quan trường nhiều bất công nên ông đã cáo quan về ở ẩn ; sống đời sống an nhàn, thảnh thơi. Ông còn được biết đến là nhà thơ nổi tiếng với hai tập thơ tiếng Hán “ Bạch Vân am thi tập ” và tập thơ tiếng Nôm “ Bạch Vân quốc ngữ thi ”. Bài thơ “ Nhàn “ được rút trong tập thơ “ Bạch Vân am thi tập ”. Bài thơ được viết bằng thể thất ngôn bát cú đường luật, là tiếng lòng của Nguyễn Bỉnh Khiêm về một đời sống nhiều niềm vui, an nhàn và thanh thản nơi đồng quê .
Xuyên suốt bài thơ “ Nhàn ” là tâm hồn tràn ngập niềm vui và sự thanh tịnh trong tâm hồn tác giả. Có thể xem đây là điểm nhấn, là ý thức chủ yếu của bài thơ. Chỉ với 8 câu thơ đường luật nhưng Nguyễn Bỉnh Khiêm đã mang đến cho người đọc một đời sống an nhàn nơi đồng quê êm ả dịu dàng .
Mở đầu bài thơ là hai câu thơ đề rất mộc mạc :

Một mai một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

Với phép lặp “ một ” – “ một ” đã vẽ lên trước mắt người đọc một khung cảnh bình dị, đơn sơ nơi quê nghèo, dù một mình nhưng không hề đơn độc. Hai câu thơ toát lên sự thanh tịnh của tâm hồn và êm đềm của vạn vật thiên nhiên ở vùng quê Bắc Bộ. “ Một cuốc ”, “ một cần câu ” gợi lên sự bình dị, mộc mạc của một người nông dân chất phác .
Hình ảnh Nguyễn Bỉnh Khiêm hiện lên là một lão nông an nhàn, thảnh thơi với nụ cười thanh nhã là câu cá và làm vườn. Đây hoàn toàn có thể nói là đời sống đáng mơ ước của rất nhiều người ở thời kỳ phòng kiến thời xưa nhưng không phải ai cũng hoàn toàn có thể dứt bỏ được chốn quan trường về với đồng quê như thế này .
Động từ “ thơ thẩn ” ở câu thơ thứ hai đã tạo nên nhịp điệu khoan thai, êm ái cho người đọc. Dù ngoài kia người ta vui tươi nơi chốn đông người thì Nguyễn Bỉnh Khiêm vẫn mặc kệ, vẫn bỏ mặc để “ an phận ” với đời sống của mình hiện tại. Cuộc sống của ông khiến nhiều người ngưỡng mộ .
Đến hai câu thơ thực tiếp theo càng khắc họa rõ nét hơn chân dung của “ lão nông Nguyễn Bỉnh Khiêm ” .

Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao

Đây hoàn toàn có thể xem là tuyên ngôn sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm những năm tháng sau khi cáo quan về ở ẩn. Ông tự nhận mình “ dại ” khi tìm nơi vắng vẻ đến sống, nhưng đây là cái “ dại ” khiến nhiều người ghen tị và ngưỡng mộ. Ông rất khôn khéo trong việc dùng từ ngữ độc lạ, lột tả được hết phong thái của ông. Ông bảo rằng những người chọn chốn quan trường là những người “ khôn ”. Một cách khen rất tinh xảo, khen mà chê, cũng hoàn toàn có thể là khen mình và chê người .
Tứ thơ ở hai câu này trọn vẹn trái chiều nhau từ ngôn từ đến dụng ý “ dại ” – “ khôn ”, “ vắng vẻ ” – “ lao xao ”. Nguyễn Bỉnh Khiêm tìm về nơi vắng vẻ để ở có phải là trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm với nước hay không ? Với thời thế như vậy giờ và với cốt cách của ông thì “ nơi vắng vẻ ” mới thực sự là nơi để ông sống đến suốt cuộc sống. Một cốt cách thanh cao, một tâm hồn đáng ngưỡng mộ .
Hai câu thơ luận đã gợi mở cho người đọc về đời sống bình dị, giản đơn và thanh cao của Nguyễn Bỉnh Khiêm :

Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao

Một cặp câu đã lột tả hết tổng thể đời sống hoạt động và sinh hoạt và thức ăn hằng ngày của “ lão nông nghèo ”. Mùa nào đều tương ứng với thức ăn đấy, tuy không có sơn hào hải vị nhưng những thức ăn có sẵn này lại đậm đà mùi vị quê nhà, khiến tác giả an phận và hài long. Mùa thu có măng trúc ở trên rừng, mùa đông ăn giá .
Chỉ với vài nét chấm phá Nguyễn Bỉnh Khiêm đã “ khéo ” khen vạn vật thiên nhiên đất Bắc rất hào phòng, rất đầy đủ thức ăn. Đặc biệt câu thơ “ Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao ” phác họa vài đường nét nhẹ nhàng, đơn thuần nhưng toát lên sự thanh tao không ai sánh được. Một đời sống có vẻ như chỉ có tác giả và vạn vật thiên nhiên, mối quan hệ tâm giao hòa hợp nhau .
Đến hai câu thơ kết có vẻ như đúc rút được niềm tin, cốt cách cũng như tâm lý của Nguyễn Bỉnh Khiêm :

Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Hai câu thơ này là triết lý và sự đúc rút Nguyễn Bỉnh Khiêm trong thời hạn ở ẩn. Đối với một con người tài hoa, có trí tuệ lớn như thế này thì thực sự giàu sang không hề là giấc chiêm bao. Ông từng đỗ Trạng nguyên thì tài lộc, của cải so với ông thực ra mà nói không hề thiếu nhưng đó lại không phải là điều ông nghĩ đến và tham vọng. Với ông phong phú chỉ “ tựa chiêm bao ”, như một giấc mơ, khi tỉnh dậy thì sẽ tan, sẽ hết mà thôi .
Có thể xem đây chính là cách nhìn nhận thâm thúy, đầy triết lý nhất. Với một con người thanh tao và ưa sống an nhàn thì phong phú chỉ như hư vô mà thôi, ông yêu nước nhưng yêu theo một cách thầm lặng nhất. Cách so sánh độc lạ đã mang đến cho hai câu kết một tứ thơ hoàn hảo nhất nhất .
Như vậy với 8 câu thơ, bài thơ “ Nhàn ” của Nguyễn Bỉnh Khiêm đã khiến người đọc ngưỡng mộ và khâm phục cốt cách, ý thức và phong thái của ông. Là một người yêu nước, thích sự thanh thản và coi trọng cốt cách xứng danh là tấm gương đáng học hỏi. Bài thơ đường luật cấu trúc ngặt nghèo, tứ thơ đơn thuần nhưng hàm ý sâu xa đã làm toát lên tâm hồn và cốt cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Cho đến giờ đây, ông vẫn được rất nhiều người ngưỡng mộ .
Giới thiệu tuyển tập 🌟 Thuyết Minh Về Một Tác Giả Văn Học 🌟 15 Bài Văn Mẫu Hay

Nghị Luận Bài Thơ Nhàn Ngắn Gọn – Mẫu 3

Văn mẫu nghị luận bài thơ Nhàn ngắn gọn sẽ giúp những em học viên nhanh gọn ôn tập để chuẩn bị sẵn sàng cho bài viết trên lớp của mình .
Nền văn học trung đại đồ sộ đã mang đến cho tất cả chúng ta nhiều áng thơ hay, mang giá trị lớn lao. Trong số đó, không hề không nhắc đến bài thơ “ Nhàn ” của Nguyễn Bỉnh Khiêm, một bài thơ tôn vinh triết lí sống thanh cao của những vị danh nho đương thời :

“Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao
Rượu đến gốc cây, ta sẽ nhắp
Nhìn xem phú quý, tựa chiêm bao”

Câu thơ đầu mở ra những hình ảnh quen thuộc : “ mai, cuốc, cần câu ” đều là những công cụ gắn liền với thôn dã, làm hiện lên nhân vật trữ tình với tư thế của một lão nông biết đến ruộng vườn, nhất định không phải tư thế đạo mạo của một bậc đại nho. Câu thơ ngắt nhịp tự do, sử dụng lặp lại từ “ một ” khiến lời thơ vang lên như một tiếng sấm rạch ròi, chứng tỏ nhà thơ đón lấy đời sống rất là vui sướng, niềm vui vì được làm điều mình thích .
“ Thơ thẩn ” là trạng thái từ tốn, nhàn nhã, tự do, tác giả cảm thấy tự tin vì sự lựa chọn của mình. “ Ai ” là đại từ phiếm chỉ, chứng minh và khẳng định người khác có nụ cười riêng và tác giả cũng vậy. Hai câu đầu khẳng định chắc chắn nhàn không phải là lánh đời mà là sự lựa chọn cho mình có một khoảng trống sống mà mình thấy thú vị, tự do tự tại
Hai câu đầu là lối sống tự do tự tại, hòa mình vào đời sống chung thì hai câu sau là sự lí giải thâm thúy về sự lựa chọn ấy :

Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao

“ Ta ” là nhà thơ, “ người ” là ai, chắc như đinh không phải là thiên hạ mà là những kẻ ham công danh lợi lộc. Hai câu thơ hoàn toàn có thể hiểu nơi vắng vẻ không phải là nơi lánh đời mà là nơi bản thân mình cảm thấy thú vị, sống tự do khác hẳn với chốn quan trường .
Chốn vạn vật thiên nhiên nơi đây là nơi thích hợp nhất để Nguyễn Bỉnh Khiêm tránh xa thói đời ô tập, để giữ cho tâm hồn mình luôn trong sáng và thanh sạch hơn. Bẳng cách nói ngược “ dại ” mà thực ra là “ khôn ”, còn “ khôn ” nhưng thực ra lại là “ dại ”, tác giả đã sáng suốt lựa chọn lối sống trái chiều với bao người, thoát khỏi chốn lợi danh, ganh đua để sống an nhiên và tự tại .
Nhàn là trở lại với đời sống tự nhiên, thoát khỏi vòng ganh đua lợi lộc, thói tục, không bị vướng vào tiền tài, vị thế và giữ cho tâm hồn mình luôn khoáng đạt bởi :

“Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao”

Mùa nào thì gắn với sự vật ấy, đều có sẵn trong tự nhiên không phải khó khăn vất vả kiếm tìm. Đây là hình ảnh của đời sống tự cung tự túc tự cấp nhưng vẫn rất là đủ đầy và vui tươi. Phải chăng tác giả đã xen kẽ vào đó triết lí vô vi của đạo giáo : Không làm gì can thiệp vào quy luật của tự nhiên mà để chúng tự tăng trưởng, ý kiến đề nghị con người có lối sống thuận theo tự nhiên hay sao ?
Thức ăn có sẵn trong tự nhiên tuy đạm bạc nhưng không phải là món ăn khoái khẩu, nhưng lại là cái nhàn thanh cao chứ không phải cái nhàn tục của hạng người phong phú, biếng nhác. Vì vậy câu thơ nghe nhẹ bẫng mà thanh thản, lâng lâng một niềm vui, cái nhẹ tênh của một đời sống không cần gắng gượng .
Tuy nhiên đến với đời sống nhàn phần nào cũng bởi đời ô trọc mà thôi. Có vẻ nhà thơ nhàn mà chưa thực sự nhàn, vẫn nhắc đến chuyện công danh sự nghiệp :

“Rượu đến cội cây ta vẫn uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao”

Hai câu thơ sử dụng điển Thuần Phong Vũ, bộc lộ một cái nhìn bi quan về sự nghiệp khi thấy chúng chỉ tựa như một giấc chiêm bao, là áng phù vân, không có giá trị đích thực, không có ý nghĩa. Bởi vậy từ đó thi gia muốn nói con người coi thường giàu sang, đứng cao hơn giàu sang và không làm nô lệ cho nó. Với cái nhìn như vậy, tác giả đã trọn vẹn quay sống lưng vào sự nghiệp, lấy nhàn làm chân lí sống. Vần thơ của cụ Nguyễn có sức cảnh tình với con người cần phải sáng suốt trước lợi lộc trước mắt .
Bài thơ “ Nhàn ” tôn vinh một nhân cách sống, một lối sống thanh cao, tránh xa lợi lộc tầm thường, hướng đến lối sống thiện tâm. Tuy nhiên, đặt trong thực trạng thời đại mà Nguyễn Bỉnh Khiêm đang sống, đó không phải là một giải pháp tốt để hoàn toàn có thể tái tạo và biến hóa xã hội .
Hướng Dẫn Cách Nhận 🌼 Thẻ Cào Miễn Phí 🌼 Nhận Thẻ Cào Free Mới Nhất

Viết Văn Nghị Luận Bài Nhàn Ngắn Hay – Mẫu 4

Luyện tập viết văn nghị luận bài Nhàn ngắn hay sẽ giúp những em học viên nắm được cách diễn đạt những ý văn súc tích mà hàm súc nội dung và giàu ý nghĩa xoay quanh tác phẩm nghị luận – bài thơ “ Nhàn ” của Nguyễn Bỉnh Khiêm .
Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491 – 1585 ) là người có học vấn uyên bác. Tuy nhiên khi nhắc đến ông là làm mọi người phải nghĩ đến việc, lúc ông còn làm quan ông đã từng dâng sớ vạch tội và xin chém đầu mười tám lộng thần nhưng đã không thành công xuất sắc nên ông đã cáo quan về quê. Do học trò của ông đều là những người nổi tiếng nên được gọi là Tuyết Giang Phu Tử. Ông là người có học vấn uyên bác, là nhà thơ lớn của dân tộc bản địa .
Thơ của ông mang đậm chất triết lí giáo huấn, ngợi ca chí khí của kẻ sĩ, thú thảnh thơi, đồng thời cũng phê phán những điều sống trong xã hội. Khi mất ông để lại tập thơ bằng tập viết thơ bằng chữ Hán là Bạch Vân am thi tập ; tập thơ viết bằng chữ Nôm là Bạch Vân quốc ngữ thi và “ Nhàn ” là bài thơ tiêu biểu vượt trội trong tập thơ Bạch Vân quốc âm thi tập, được viết bằng thể thất ngôn bát cú đường luật. Bài thơ ca tụng niềm vui trong cảnh sống nhàn nhã. Qua đó ta hoàn toàn có thể thấy được vẻ đẹp chân chính của ông, nét mộc mạc của làng quê .

“Một mai một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao
Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao
Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quí tựa chiêm bao.”

Hai câu đề đã khắc họa dược như thế nào một đời sống thảnh thơi

“Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào…..”

Ở câu thơ đầu câu thơ đã khắc họa hình ảnh một ông lão nông dân sống thảnh thơi. Bên cạnh đó tác giả còn dùng giải pháp điệp số từ “ một ” thêm vào là một số ít công cụ quen thuộc của nhà nông nhằm mục đích khơi gợi trước mắt người đọc một đời sống rất thanh nhã và thân mật nhưng không phải ai muốn là có .
Từ “ thơ thẩn ” trong câu hai lại khắc họa hình dáng của một người đang ngồi từ tốn chậm rãi và khoan thai. Đặt hình ảnh ấy vào cuộc sống của tác giả ta hoàn toàn có thể thấy được lúc thư thả nhất của ông chính là lúc ông cáo ông về ở ẩn. Và từ “ vui thú nào ” cũng một lần nữa nói lên đề tài của bài thơ là về cảnh nhàn dẫu cho ai có ban chen vòng danh lợi nhưng tác giả vẫn thư thái. Hai câu thơ đầu đã không chỉ ra mắt được đề tài mà còn khắc họa tư thái từ tốn rảnh rỗi, tâm trạng tự do nhẹ nhàng vui thú điền viên .

“….. Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao……”

Hai câu thực của bài thơ ý tác giả muốn nhắm đến cảnh nhàn và sử dụng những từ đối nhau như “ ta ” _ “ người ” ; “ dại ” _ “ khôn ” ; “ nơi vắng vẻ ” _ “ chốn lao xao ”. Từ một loạt những từ trái chiều đó đã biểu lộ được ý niệm sống của tác giả. Nhân vật trữ tình đã dữ thế chủ động tìm đến nơi vắng vẻ đến với chốn thôn quê sống đời sống thảnh thơi mặc cho bao người tìm chốn “ phồn hoa đô hội ”. Hai câu thơ đã đưa ra được hai lối sống độc lập trọn vẹn trái ngược nhau .
Tác giả tự nhận mình là “ dại ” vì đã theo đuổi đời sống thanh đạm thoát khỏi vòng danh lợi để giữ cho tâm hồn được thư thả. Vậy lối sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm có phải là lối sống xa đời và trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm ? Điều đó tất yếu là không vì hãy đặt bài thơ vào thực trạng sáng tác chỉ hoàn toàn có thể làm như vậy mới hoàn toàn có thể giữ được cốt cách thanh cao của mình .
Do Nguyễn Bỉnh Khiêm có hoài bảo muốn giúp vua làm cho trăm dân ấm no niềm hạnh phúc nhưng triều đình lúc đó đang tranh giành quyền lực tối cao, nhân dân đói khổ tổng thể những tham vọng tham vọng của ông không được xét tới. Vậy nên Nguyễn Bỉnh Khiêm rời bỏ “ chốn lao xao ” là điều đáng trân trọng .

“ ….. Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao………”

Hai câu luận đã dùng giải pháp liệt kê những đồ ăn quanh năm có sẵn trong tự nhiên. Mùa nào thức ăn nấy, mùa thu thường có măng tre và măng trúc quanh nhà, mùa đông khi vạn vật khó đâm chồi thì có giá thay. Câu thơ “ xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao ” gợi cho ta đời sống hoạt động và sinh hoạt nơi dân dã .
Qua đó ta hoàn toàn có thể cảm nhận được tác giả đã sống rất thanh thản, hòa hợp với vạn vật thiên nhiên tận thưởng mọi vẻ đẹp vốn có của đất trời mà không tất bật, tranh giành. Đặt bài thơ vào thực trạng lúc bấy giờ thì lối sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm biểu lộ được vẻ đẹp của tâm hồn thanh cao đó là lối sống tích cực biểu lộ rõ thái độ của Bạch Vân cư sĩ .

“……. Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.”

Hai câu luận đã bộc lộ được cái nhìn của một nhà trí tuệ lớn, có tính triết lí thâm thúy, vận dụng sáng tạo độc đáo phát minh sáng tạo của điện tích Thuần Vu. Đối với Nguyễn Bỉnh Khiêm phú quí không phải là một giấc chiêm bao vì ông đã từng đỗ Trạng Nguyên, giữ nhiều chức vụ to lớn của triều đình nên đời sống phú quí vẻ vang ông đã từng đi qua nhưng ông đã không xem nó là mục tiêu sống của ông. Mà ông đã xem đó chỉ là một giấc chiêm bao không có thực và ông đã tìm đến với đời sống thanh thản để luôn giữ được cốt cách thanh cao của mình .
Như vậy qua bài thơ ta đã hiểu được ý niệm sống nhàn và nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm coi thường danh lợi, luôn giữ được tâm hồn thanh cao hòa hợp với vạn vật thiên nhiên, tôn vinh lối sống của những nhà nho giáo giàu lòng yêu nước nhưng do thực trạng nên phải sống ẩn dật. Bên cạnh đó Nguyễn Bỉnh Khiêm còn sử dụng ngôn từ thân thiện mộc mạc nhưng giàu chất triết lí. Sử dụng khôn khéo thể thơ thất ngôn đường luật, điển tích và cách phép đối thường gặp ở thể thơ Nôm một cách linh động .
Bài “ Nhàn ” là một bông hoa viết bằng chữ Nôm tuyệt đẹp của văn học trung đại Nước Ta. Quan niệm sống tôn vinh vẻ đẹp tâm hồn, lối sống trong sáng của Nguyễn Bỉnh Khiêm vẫn còn giữ nguyên giá trị cho đến ngày ngày hôm nay .
Tiếp theo văn nghị luận bài Nhàn, đọc nhiều hơn với 🔥 Bình Giảng Câu Cá Mùa Thu 🔥 Bình Giảng Thu Điếu

Nghị Luận Bài Nhàn Đạt Điểm Cao – Mẫu 5

Để làm đề văn nghị luận bài Nhàn đạt điểm trên cao, những em học viên cần nắm vững kiến thức và kỹ năng về tác phẩm thơ “ Nhàn ” cũng như chiêu thức nghị luận văn học .
Nguyễn Bỉnh Khiêm chỉ làm quan tám năm sau đó trở lại ở ẩn. Bởi vậy, thơ ca của ông thấm đượm triết lí sống nhàn. Sự nghiệp sáng tác của ông cho thấy ý niệm sống nhàn rất là phong phú và đa dạng, phức tạp. Và trong bài thơ Nhàn đã phần nào bộc lộ được sự nhiều mẫu mã về quan điểm sống ấy. Trước hết, quan điểm sống nhàn ở Nguyễn Bỉnh Khiêm biểu lộ ở lối sống hòa hợp, thuận theo tự nhiên :

“Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”

Trong câu thơ đầu tác giả dùng điệp từ “ một ”, phối hợp phép lặp cấu trúc : số từ cộng danh từ ( mai, cuốc, cần câu ) và nhịp thơ nhẹ nhàng 2/2/3 cho thấy nhịp điệu đều đặn, từ tốn của đời sống. Qua đó thấy được phong thái sống bình dị, vui tươi với thú điền viên. Ông đã sử dụng từ láy “ thơ thẩn ” rất là tài tình, cho thấy sự an nhàn, thư thái trong tâm hồn. Hai câu thơ đầu đã hé mở lối sống, ý niệm sống nhàn của Trạng Trình, nó được bộc lộ ở lối sống đơn giản và giản dị, từ tốn, thảnh thơi, lánh xa đời sống đua chen vật chất, chức tước tầm thường .
Lối sống nhàn đó liên tục biểu lộ trong cung cách sống của ông :

Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao

Câu thơ với nhịp 1/3/1 / 2 tích hợp với thẩm mỹ và nghệ thuật đối cho thấy nhịp độ hoạt động và sinh hoạt đều đặn, liên tục của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đồng thời chỉ với hai câu thơ nhưng tác giả đã vẽ nên bức tranh tứ bình thật độc lạ : xuân – tắm hồ sen, hạ – tắm ao, thu – măng trúc, đông – giá. Ông không lấy hoa cúc, phong, lựu, … để miêu tả về những mùa như những nhà thơ khác :

“Người lên ngựa, kẻ chia bào
Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san”

“Dưới trăng quyên đã gọi hè
Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông”
(Nguyễn Du)

Nguyễn Bỉnh Khiêm lấy những sự vật rất là giản dị và đơn giản, thân thiện để làm điển hình nổi bật lên nét đặc trưng riêng của từng mùa. Thức ăn là những sản vật có sẵn xung quanh tác giả, mang đậm thực chất thôn dã. Đó là những sản vật do con người làm ra hoặc vạn vật thiên nhiên ban tặng. Sinh hoạt của ông cũng rất là uyển chuyển, tuần hoàn theo dòng chảy của thời hạn : tắm hồ sen, tắm ao .
Cung cách sống thật khiêm nhường, bình dị của một bậc tri thức đại tài. Mọi nhu yếu của đời sống luôn được phân phối đủ không thừa cũng không thiếu. Cuộc sống tuy có phần đạm bạc nhưng rất là rảnh rỗi, giải phóng con người khỏi phường danh lợi, đem con người đến gần hơn với tự nhiên, hòa hợp với vạn vật. Với lối sống này, Nguyễn Bỉnh Khiêm có sự gặp gỡ với thi hào Nguyễn Trãi ở thế kỉ XV :

Ao cạn vớt bèo cấy muống
thanh, phát cỏ, ươm sen

Cuộc sống tự do, thảnh thơi, thư thả, tự tại mà biết bao bậc Nho sĩ mơ ước hướng đến. Nhàn so với ông còn là xa rời phương danh lợi, quyền quý và cao sang để giữ cốt cách thanh cao :

Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao

Nơi vắng vẻ và chốn lao xao là hai hình ảnh hình tượng cho hai khoảng trống sống khác nhau. Nơi vắng vẻ là nơi vạn vật thiên nhiên yên bình, xa lánh cuộc sống đầy tất bật, đố kị, khiến cho tâm hồn con người trở nên thanh thản. Ngược lại chốn lao xao là nơi cửa quyền “ ra luồn vào cúi ” tất bật, con người luôn tìm mọi cách để chèn ép, hãm hại nhau hòng đạt được danh lợi .
Hai câu thơ sử dụng nghệ thuật và thẩm mỹ đối tài tình, Ta dại tìm nơi vắng vẻ so với người khôn đến chốn lao xao. Hai vế hướng đến hai cách sống khác nhau : dại tìm về đời sống sơn cước, thư thả tự tại, nhàn thân, dại ấy mà lại hóa là dại khôn ; khôn tìm đến chốn lao xao đua chen tranh dành, khôn ấy lại thành dại. Nói về dại, khôn cũng được ông bộc lộ ở nhiều bài thơ khác :

Khôn mà hiểm độc là khôn dại
Dại vốn hiền lành ấy dại khôn

Cách nói ngược đã khẳng định chắc chắn mục tiêu sống xa lánh nơi quyền quý và cao sang, tìm nơi sống an nhàn để giữ gìn cốt cách thanh cao vốn có của mình, đồng thời cũng là thái độ không chạy theo lối sống tất bật danh lợi, quyền quý và cao sang. Nhưng thực chất chữ Nhàn của Nguyễn Bỉnh khiêm lại có điểm rất khác với nho sĩ ẩn dật khác. Ông nhàn thân mà không hề nhàn tâm. Dù thân nhàn nhưng ông vẫn canh cánh nỗi lòng :

Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Câu thơ đã nhắc đế một điển tích : Thuần Vu Phần uống rượu say mơ thấy mình được đến nước Hòe Nhai và tìm được cây công danh sự nghiệp, phong phú. Khi tỉnh giấc ông chỉ thấy trước mắt là một tổ kiến. Lấy điển tích đó cho thấy thái độ của Nguyễn Bỉnh Khiêm : ông tìm đến rượu không phải để uống xong để mơ giấc mộng công danh sự nghiệp mà để tỉnh tảo, để nhận ra chân lí : giàu sang cũng chỉ như một giấc chiêm bao .
Nhận thức đó cho thấy phú quý danh lợi không phải là cái đích ở đầu cuối trong cuộc sống mỗi người, cái sống sót với con người mãi mãi chính là nhân cách, phẩm chất cao đẹp. Hai câu kết như một lời khẳng định chắc chắn chắc như đinh về ý nghĩa của triết lí sống nhàn. Với Nguyễn Bỉnh Khiêm, sống nhàn là cách để giữ gìn nhân cách, tu tâm dưỡng tính, có được sự thảnh thơi, thư thái trong tâm hồn. Đồng thời ta cũng cần phân biệt “ nhàn ” ở đây là một triết lí, mục tiêu sống, nhàn là sự thư thái trong tâm hồn .
Bài thơ với thể thơ thất ngôn bát cú đường luật, ngắn gọn, hàm súc, ngôn từ thơ giản dị và đơn giản đã biểu lộ một cách không thiếu, toàn vẹn triết lí sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đó là lối sống thanh cao, khí tiết, hòa hợp, thuận theo tự nhiên, đồng thời tránh xa phường danh lợi. Lối sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm trong toàn cảnh lúc bấy giờ là lối sống tích cực để giữ gìn nhân cách trong sáng .
Mời bạn đón đọc 🌳 Nghị Luận Cảnh Ngày Hè 🌳 15 Bài Văn Ngắn Gọn Hay Nhất

Nghị Luận Bài Nhàn Đặc Sắc – Mẫu 6

Đón đọc văn nghị luận bài Nhàn rực rỡ được tinh lọc và san sẻ dưới đây giúp những em học viên triển khai xong tốt bài viết nghị luận bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm .
Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491 – 1585 ) sống gần trọn một thế kỉ đầy dịch chuyển của chính sách phong kiến Nước Ta : Lê – Mạt xưng hùng, Trịnh – Nguyễn phân tranh. Trong những chấn động làm rạn nứt những quan hệ nền tảng của chính sách phong kiến, ông vừa vạch trần những thế lực đen tối làm đảo lộn đời sống nhân dân, vừa bảo vệ trung thành với chủ cho những giá trị đạo lí tốt đẹp qua những bài thơ giàu chất triết lí về nhân tình thế thái, bằng thái độ thâm trầm của bậc đại nho .
Nhàn là bài thơ Nôm nổi tiếng của nhà thơ nêu lên ý niệm sống của một bậc ẩn sĩ thanh cao, vượt ra cái tầm thường xấu xa của đời sống tất bật vì danh lợi. Nhà thơ đã nhiều lần đứng trên lập trường đạo đức nho giáo để thể hiện ý niệm sống của mình. Những suy ngẫm ấy kết nối với ý niệm đạo lí của nhân dân, bộc lộ một nhân sinh quan lành mạnh giữa thế cuộc đảo điên. Nhàn là cách xử thế quen thuộc của nhà nho trước thực tại, lánh đời thoát tục, tìm vui trong vạn vật thiên nhiên cây xanh, giữ mình trong sáng .
Hành trình hưởng nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm nằm trong qui luật ấy, tìm về với nhân dân, trái chiều với bọn người tầm thường bằng cách nói ý niệm vừa ngông ngạo, vừa thâm thúy .
Cuộc sống nhàn tản hiện lên với bao điều mê hoặc :

Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dù ai vui thú nào

Ngay trước mắt người đọc sẽ hiện lên một Nguyễn Bỉnh Khiêm thật dân dã trong cái bận rộn giống như một lão nông thực thụ. Nhưng đó là cả một cách lựa chọn thú hưởng nhàn cao quí của nhà nho tìm về đời sống “ ngư, tiều, canh, mục ” như một cách trái chiều dứt khoát với những loại vui thú khác, nhằm mục đích chứng minh và khẳng định ý nghĩa thanh cao tuyệt đối từ đời sống đậm chất dân quê này !
Dáng vẻ thơ thẩn được phác hoạ trong câu thơ thật độc lạ, mang lại vẻ từ tốn bình thản của nhà thơ trong đời sống nhàn tản thật sự. Thực ra, sự hiện hữu của mai, cuốc, cần câu chỉ là một cách tô điểm cho cái thơ thẩn khác đời của nhà thơ mà thôi. Những đồ vật lao động quen thuộc của người tầm trung trở thành hiện thân của đời sống không vướng bận lo toan tục lụy .
Đằng sau những liệt kê của nhà thơ, ta nhận ra những tâm lý của ông không tách rời quan điểm thân dân của một con người chọn cuộc sống ẩn sĩ làm lẽ sống của riêng mình. Trạng Trình đã nhìn thấy từ đời sống của nhân dân tiềm ẩn những vẻ đẹp cao quý, một triết lí nhân sinh vững chắc. Đó cũng là cơ sở giúp nhà thơ khẳng định chắc chắn một thái độ sống khác người đầy bản lĩnh :

Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người kiếm chốn lao xao

Hai câu thực là một cách phân biệt rõ ràng giữa nhà thơ với những ai, những vui thú nào về ranh giới nhận thức cũng như chỗ đứng giữa cuộc sống. Phép đối cực chuẩn đã tạo thành hai đối cực : một bên là nhà thơ xưng Ta một cách ngạo nghễ, một bên là Người ; một bên là dại của Ta, một bên là khôn của người ; một nơi vắng vẻ với một chốn lao xao .
Đằng sau những đối cực ấy là những ý niệm tạo thành phản đề chứng minh và khẳng định cho thái độ sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bản thân nhà thơ nhiều lần đã định nghĩa dại – khôn bằng cách nói ngược này. Bởi vì người đời lấy lẽ dại – khôn để giám sát, tranh giành thiệt hơn, do đó thực ra dại – khôn là thói thực dụng ích kỷ làm tầm thường con người, cuốn con người vào dục vọng thấp hèn .
Mượn cách nói ấy, nhà thơ chứng tỏ được một chỗ đứng cao hơn và trái chiều với bọn người mờ mắt vì bụi phù hoa giữa chốn lao xao. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng dữ thế chủ động trong việc tìm nơi vắng vẻ – không vướng bụi trần. Nhưng không giống lối nói ngược của Khuất Nguyên thuở xưa “ Người đời tỉnh cả, một mình ta say ” đầy u uất, Trạng Trình đã cười cợt vào thói đời bằng cái nhếch môi lặng lẽ mà sâu cay, phê phán vào cả một xã hội chạy theo danh lợi, bằng tư thế của một bậc chính nhân quân tử không bận tâm những trò khôn – dại .
Cũng cho nên vì thế, nhà thơ mới cảm nhận được tổng thể vẻ đẹp của đời sống nhàn tản :

Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao

Khác hẳn với lối tận hưởng vật chất đắm mình trong bả vẻ vang, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã thụ hưởng những khuyến mại của một vạn vật thiên nhiên hào phóng bằng một tấm lòng hoà hợp với tự nhiên. Tận hưởng lộc từ vạn vật thiên nhiên bốn mùa Xuân – Hạ – Thu – Đông, nhà thơ cũng được hấp thụ tinh khí đất trời để gột rửa bao lo toan vướng bận riêng tư .
Cuộc sống ấy mang dấu ấn lánh đời thoát tục, tiêu biểu vượt trội cho ý niệm “ độc thiện kỳ thân ” của những nhà nho, đồng thời có nét thân thiện với triết lí “ vô vi ” của đạo Lão, “ thoát tục ” của đạo Phật. Nhưng gạt sang một bên những triết lí siêu hình, ta nhận ra con người nghệ sĩ đích thực của Nguyễn Bỉnh Khiêm, hoà hợp với tự nhiên một cách sang trọng và quý phái bằng tổng thể cái hồn nhiên trong sáng của lòng mình .
Không những thế, những hình ảnh măng trúc, giá, hồ sen còn mang ý nghĩa hình tượng kết nối với phẩm chất thanh cao của người quân tử, sống không hổ thẹn với lòng mình. Hoà hợp với vạn vật thiên nhiên là một Tuyết Giang phu tử đang sống đúng với thiên lương của mình. Quan niệm về chữ Nhàn của nhà thơ được tăng trưởng toàn vẹn bằng sự chứng minh và khẳng định :

Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Mượn điển tích một cách rất tự nhiên, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã nói lên thái độ sống dứt khoát đoạn tuyệt với công danh sự nghiệp phong phú. Quan niệm ấy vốn dĩ gắn với đạo Lão – Trang, có phần yếm thế xấu đi, nhưng đặt trong thời đại nhà thơ đang sống lại thể hiện ý nghĩa tích cực. Cuộc sống của những kẻ chạy theo sự nghiệp giàu sang vốn dĩ ông chán ghét và lên án trong rất nhiều bài thơ về nhân tình thế thái của mình :

Ở thế mới hay người bạc ác
Giàu thì tìm đến, khó thì lui
(Thói đời)

Phú quý đi với chức quyền so với Nguyễn Bỉnh Khiêm chỉ là đời sống của bọn người bạc ác thủ đoạn, giẫm đạp lên nhau mà sống. Bọn chúng là bầy chuột lớn gây hại nhân dân mà ông vô cùng ghét bỏ và lên án trong bài thơ Tăng thử ( Ghét chuột ) của mình. Bởi thế, hoàn toàn có thể hiểu thái độ nhìn xem giàu sang tựa chiêm bao cũng là cách nhà thơ lựa chọn con đường sống thân mật, san sẻ với nhân dân .
Cuộc sống đạm bạc mà thanh cao của người tầm trung đáng quý đáng trọng vì đem lại sự thanh thản cũng như giữ cho nhân cách không bị hoen ố vẩn đục trong xã hội chạy theo thế lực kim tiền. Cội nguồn triết lí của Nguyễn Bỉnh Khiêm gắn liền với ý niệm sống lành vững tốt đẹp của nhân dân .
Bài thơ Nhàn bao quát hàng loạt triết trí, tình cảm, trí tuệ của Nguyễn Bỉnh Khiêm, thể hiện toàn vẹn một nhân cách của bậc đại ẩn tìm về với vạn vật thiên nhiên, với đời sống của nhân dân để trái chiều một cách triệt để với cả một xã hội phong kiến trên con đường suy vi thối nát. Bài thơ là kinh nghiệm tay nghề sống, bản lĩnh cứng cỏi của một con người chân chính .
Tham khảo văn mẫu ☀ ️ Nghị Luận Bài Ca Ngất Ngưởng ☀ ️ 15 Bài Văn Hay Nhất

Nghị Luận Bài Nhàn Học Sinh Giỏi – Mẫu 7

Tài liệu văn nghị luận bài Nhàn học viên giỏi sẽ mang đến những nghiên cứu và phân tích và cảm nhận những tầng nghĩa thâm thúy của tác phẩm .
Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491 – 1585 ) là một người có học vấn uyên bác, từng đỗ Trạng Nguyên năm 1535 và ra làm quan dưới triều nhà Mạc. Nhưng do sống và phụng sự trong một thời kỳ lịch sử dân tộc đầy sóng gió và đảo điên của chính sách phong kiến Nước Ta Trịnh – Nguyễn phân tranh nên Ông đã cáo quan về quê ở ẩn và tận thưởng đời sống rảnh rỗi cho đến cuối đời .
Tập thơ Bạch vân quốc ngữ thi tập mà trong đó có bài thơ Nhàn của tác giả cũng sinh ra vào thực trạng đó. Bài thơ Nhàn là một tác phẩm nổi tiếng biểu lộ ý niệm sống thanh tao của một bậc đại Nho xem thường danh lợi, phong phú, xem chúng là một giấc mộng xa hoa, phù phiếm, không xứng danh để một con người trong sáng theo đuổi .
Mở đầu bài thơ, tác giả đã ra mắt cho người đọc về thực trạng sống thư thái và dịu dàng êm ả nơi làng quê Đồng bằng Bắc Bộ thật yên bình với những hoạt động giải trí quen thuộc :

Một mai, một cuốc, một cần câu,
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.

Câu thơ hiện lên với những hình ảnh về những đồ vật vô cùng quen thuộc của người nông dân nơi làng quê : cái mai, cái cuốc để đào đất trồng cây, cần câu đê câu cá – một nụ cười cực kỳ thanh nhã của con người lúc rảnh rỗi. Nhà thơ thật tinh xảo khi sử dụng số từ “ một ” tích hợp với tên những dụng lao động quen thuộc để diễn đạt một tư thế sẵn sàng chuẩn bị lao động và sự gắn bó thân mật của những đồ vật ấy với đời sống của người nông dân thiện lành. Phong thái từ tốn của nhà thơ còn được bộc lộ thật rõ nét qua cách ngắt nhịp 2/2/3 của câu thơ .
Chỉ bằng vài nét chấm phá khởi đầu của bài thơ, đã mở ra một khoảng trống nơi chốn thôn quê thật thanh thản với những đồ vật lao động gắn liền với việc làm nặng nhọc, khó khăn vất vả và lam lũ của một lão canh điền Nguyễn Bỉnh Khiêm. Quan Trạng Nguyên đan áo mũ xênh xang, chức lớn, bổng lộc nhiều, ấy vậy mà bỗng dưng rũ bỏ tổng thể để trở về với đời sống “ tự cung tự túc tự cấp ” thì âu cũng đã là một cái “ ngông ” trước thói đời hám danh, hám lợi .
Nhưng mặc dầu đối lập với một nhịp sống mới mẻ và lạ mắt, thi nhân vẫn rất vui tươi và tự hào về những nụ cười giản đơn mà đầy thanh nhã ấy. Câu thơ thứ hai với từ “ thơ thẩn ” được đặt ở đầu câu bộc lộ phong thái từ tốn và tâm trạng thảnh thơi của con người khi tâm tĩnh tại không vướng bận chuyện trần gian .
Hơn thế nữa cụm từ “ dầu ai vui thú nào ” cũng biểu lộ tâm thế vô cùng ngạo nghễ và quyết đoán khi lựa chọn cho mình một con đường riêng. Một chốn ở thật yên bình, thanh tịnh : là một nơi không có tham lam sân si, cũng có những toan tính lợi danh, khiến Ông cảm thấy thật đúng đắn và tự do .
Hai câu đề đã vẽ nên một khoảng trống sống nơi làng quê Đồng Bằng Bắc Bộ thật yên bình, dân dã của bậc ẩn sĩ Nguyễn Bỉnh Khiêm. Nơi đây, không còn quyền uy của một bậc quan Trạng, cũng không còn sự khúm núm, e sợ của một kẻ thuộc hạ. Tất cả đã được cởi bỏ trọn vẹn, cả những ham muốn về danh vọng và tiền tài để chỉ còn đây là một lão nông Nguyễn Bỉnh Khiêm, với nhịp sống và lao động thường nhật như những người nông dân hiền lành, chất phác nhưng vô cùng sáng sủa, vui vẻ nơi làng quê .
Hai câu thực thể hiện một ý niệm sống, triết lí sống vô cùng mới mẻ và lạ mắt : quay trở lại với vạn vật thiên nhiên để sống hòa hợp với vạn vật thiên nhiên. Cũng có nghĩa là đã thoát khỏi vòng tranh đua của thói tục, không còn bị hấp dẫn bởi tiền tài, vị thế ; để tâm hồn được an nhiên, khoáng đạt :

Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao.

Sự tài hoa của thi nhân được biểu lộ qua việc sử dụng phép đối thật độc lạ : ta – người, dại – khôn nhằm mục đích nhấn mạnh vấn đề thái độ sống mang tính triết lý thâm thúy, thâm trầm của thi nhân. Thực chất đây là một cách nói ngược để diễn đạt sự coi thường lợi danh, nhằm mục đích chê bai lối sống tham vọng quyền hạn, tiền tài của bọn du lịch thăm quan ô lại .
Chính bản thân nhà thơ đã nhiều lần khẳng định nghĩa dại – khôn bằng cách nói ngược này. Bởi những người tham vọng thường lấy lẽ dại – khôn để thống kê giám sát, tranh giành hơn thua, vì vậy thực ra cách nói này để biểu lộ những dục vọng thấp hèn của con người. Nơi vắng vẻ thực ra là một nơi yên ả với đời sống tươi mát hòa hợp với vạn vật thiên nhiên hiền hòa, mang lại sự thảnh thơi cho tâm hồn con người .
Còn chốn lao xao chính là nơi với những thế lực cường quyền luôn dương oai để đua nhau tranh chấp quyền lực tối cao, đầy xa hoa phù phiếm. Nơi ấy khiến Nguyễn Bỉnh Khiêm luôn phải ngần ngại, sống lo âu và thấp thỏm bởi lo cho sự an nguy của bản thân và mái ấm gia đình. Qua đó cũng biểu lộ một sự đùa vui hóm hỉnh : dại mà thực ra là khôn, còn khôn mà hóa dại trong lối tâm lý độc lạ của nhà thơ. Trong một bài thơ Nôm khác, Nguyễn Bỉnh Khiêm viết :

Khôn mà hiểm độc là khôn dại,
Dại vốn hiền lành ấy dại khôn.

Qua câu thơ trên, người đọc càng hiểu rõ hơn về triết lí sống và một phong thái sống thật đáng ngưỡng mộ của một bậc Đại Nho với tư tưởng “ lánh đục về trong ”, hướng tới đời sống an nhàn, niềm hạnh phúc, sống được là chính mình của thi nhân .
Cuộc sống của bậc đại nhân ở am Bạch Vân đạm bạc mà thanh cao khiến ai nấy đề xuýt xoa :

Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.

Bức tranh vạn vật thiên nhiên bốn mùa về đời sống thanh tao, gắn bó hòa hợp với vạn vật thiên nhiên của nhà Nho Nguyễn Bỉnh Khiêm ở chốn quê nhà hiện lên thật đáng ngưỡng mộ. Câu thơ hiện lên với hình ảnh của bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông và bức tranh về đời sống hoạt động và sinh hoạt vô cùng giản dị và đơn giản của nhà thơ .
Vốn là một vị quan Trạng đang ăn sung mặc sướng, hưởng bổng lộc của Triều đình thì giờ đây lại phải lao động, siêu thị nhà hàng “ tự cung tự túc tự cấp ” và hoạt động và sinh hoạt thật dân dã như những lão nông thông thường : ăn những thức ăn quê mùa, dân dã như măng trúc, giá đều là cây nhà lá vườn, do mình tự làm ra, là sức lực lao động của chính mình. Ăn đã vậy, còn ở, còn hoạt động và sinh hoạt ? Một Ông Trạng nức tiếng giờ đây cũng tắm hồ sen, tắm ao chum như bao người dân quê khác .
Dù chỉ là những thói quen hoạt động và sinh hoạt hay cách siêu thị nhà hàng vô cùng giản dị và đơn giản nhưng lại gợi lên một cảm xúc thật tự do, tâm hồn khoáng đạt của nhà thơ bởi lối sống thảnh thơi được thả hồn vào mọi thứ xung quanh, mà không cần luồn cúi, e sợ một kẻ nào. Nhờ nghệ thuật và thẩm mỹ đối và cách ngắt nhịp 4/3 đã giúp gợi lên một phong thái uyển chuyển, thư thả và yêu đời của thi nhân .
Hai câu thực đã vẽ nên một bức tranh đời sống bốn mùa đầy sắc tố tươi đẹp nhưng thật tươi mát và bình dị bởi trong đó có cảnh đẹp hồ sen và cả cảnh hoạt động và sinh hoạt của con người được tác giả tái hiện thật sôi động ở am Bạch Vân. Đâu đó cũng toát lên một tâm thế yêu đời và rất sáng sủa về một đời sống rất đỗi đạm bạc, giản dị và đơn giản mà vẫn thanh cao, tự do của Nguyễn Bỉnh Khiêm .
Nhãn quan nhạy bén và cái nhìn sáng suốt của nhà thơ đã được biểu lộ tập trung chuyên sâu nhất ở hai câu thơ cuối. Nguyễn Bỉnh Khiêm đã tìm đến cái “ say ” là để “ tỉnh ” và ông đã tỉnh táo hơn khi nào hết :

Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống,
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Đến đây tác giả sử dụng điển tích giấc mộng đêm hòe : Coi phong phú tựa như một giấc chiêm bao để khẳng định chắc chắn một lần nữa sự lựa chọn lối sống “ nhàn ” của mình. Hai câu thơ đã bộc lộ một nhân cách sống, một trí tuệ khác thường bởi Nguyễn Bỉnh Khiêm đã sáng suốt nhận ra rằng công danh sự nghiệp, của cải, quyền quý và cao sang chỉ tựa như một giấc mộng chiêm bao, không khi nào với tới được. Động từ “ nhìn xem ” đã bộc lộ sự thức tỉnh một cách đúng lúc của thi nhân trong tư thế làm chủ hiên ngang của cuộc sống mình .
Hai câu thơ kết đã truyền đạt thật toàn vẹn ý nghĩa của ý niệm sống Nhàn đó là : biết từ bỏ những thứ xa xỉ như vẻ vang, lợi danh chính bới đó chỉ như một giấc chiêm bao mà thôi. Ông khuyên con người đừng nên học theo thói xấu đó, và nên nhớ rằng chỉ có vẻ đẹp về nhân cách, tâm hồn trong sáng mới là vẻ đẹp đáng trân trọng và lưu giữ mãi về sau .

Qua đó cũng toát lên vẻ đẹp nhân cách đạo đức của một bậc Nho sĩ đại tài Nguyễn Bỉnh Khiêm: Ông đã cởi mũ quan để về chốn thanh tịnh sống phần đời của chính mình, để giữ lại một nhân cách đáng trân quý. Quan điểm coi khinh danh lợi, xem đó là phù phiếm, hão huyền.

Bài thơ “ Nhàn ” chỉ với 8 câu thơ Đường luật với cấu trúc ngặt nghèo, tứ thơ đơn thuần nhưng hàm ý sâu xa, đã khắc họa cho người đọc về một lí tưởng sống hiền tuệ, triết lý sống đầy tính nhân văn : vẻ vang phong phú chỉ như một giấc mộng phù du mà những con người hám lợi danh luôn chạy theo nhưng không khi nào với tới nên ông chọn cách rời xa chốn hư danh phàm tục đó để giữ cho thiên lương trong sáng mới là bậc đại trí, đại tài .
Thông qua tác phẩm, tất cả chúng ta cũng thấy rõ về một tâm hồn yêu vạn vật thiên nhiên, gắn bó với vạn vật thiên nhiên, một cốt cách cao đẹp xứng danh làm một tấm gương sáng cho bao thế hệ tương lai .

Bên cạnh văn nghị luận bài Nhàn, mời bạn đón đọc 🌜 Nghị Luận Bình Ngô Đại Cáo 🌜 15 Bài Văn Ngắn Hay Nhất

Văn Nghị Luận Bài Nhàn Chọn Lọc – Mẫu 8

Văn nghị luận bài Nhàn tinh lọc sẽ là tài liệu tìm hiểu thêm hữu dụng dành cho bạn đọc và những em học viên, đón đọc dưới đây bài nghị luận văn học thi phẩm “ Nhàn ” rực rỡ :
Trong văn học trung đại, có nhiều bài thơ hay và ý nghĩa của những thi sĩ đương thời. Trong đó bài Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm là một trong những bài thơ tiêu biểu vượt trội, biểu lộ vẻ đẹp tâm hồn nhân cách của tác giả, tôn cao triết lí sống .
Bài thơ Nhàn được sáng tác trong thực trạng tác giả về quê ở ẩn. Chữ “ nhàn ” của Nguyễn Bỉnh Khiêm không hề tầm thường như trong câu “ nhàn cư vi bất thiện ” mà là thái động sống, một triết lí sống của tác giả được thể hiện rõ ràng. Bài thơ mang bốn triết lí thâm thúy gói gọn trong chữ “ nhàn ” được phân loại bố cục tổng quan ngặt nghèo. Mở đầu bài thơ tác giả viết :

Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

Hai câu mở tạo ấn tượng tiên phong với điệp ngữ “ một ” được lặp lại ba lần trong một dòng thơ mang đặc thù liệt kê những sự vật quen thuộc : “ mai ”, “ cuốc ”, “ cần câu ” những đồ vật rất đỗi quen thuộc mang bóng hình nhà nông chân chất vừa mang bóng hình của một tao nhân mặc khách. Chỉ cần vậy thôi, ta đã cảm nhận được đây là một đời sống thư thái an nhàn của nhân vật trữ tình. Kết hợp với điệp ngữ “ một ” là từ láy “ thơ thẩn ” miêu tả được trạng thái của tác giả .
Với dáng người thư thả, tự do, trạng thái tâm hồn rảnh rỗi an nhiên không vướng bận chút bụi trần. Câu thơ như một lời thử thách của tác giả so với người đời, mặc dầu ai vui thú nào, ta đây vẫn vui thú an nhàn, vui đời sống thôn quê. Từ lời thử thách ấy toát lên sự từ tốn trong phong thái, thanh thản trong tâm hồn, vui thu điền viên .
Đến với hai câu thực tiếp theo đã khái quát chân dung nhân vật trữ tình và triết lí “ nhàn ” của thi nhân :

Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao

Ở đây ta thấy rõ được sự trái chiều giữa những sự vật trong hai câu thơ “ nơi vắng vẻ ” là chốn thôn quê thanh thản, an nhàn vô âu vô lo, ở đó tâm hồn con người hòa nhập với vạn vật thiên nhiên, còn “ chốn lao xao ” là nơi quan trường với những đua tranh ghanh tỵ của danh lợi, ồn ào phiền não. Phải chăng tác giả “ dại ” nên tìm nơi thôn quê, còn người đời “ khôn ” tìm đến chốn quan trường, nhưng thật chất ngược lại, xét trong câu thơ, “ dại ” có nghĩa là khôn, “ khôn ” có nghĩa là dại .
Lối nói ngược mang ý nghĩa mỉa mai : người khôn mà chọn chốn lao xao đầy rẫy những tham lam, dục vọng, luôn phải tâm lý đắn đo, và như vậy liệu có sung sướng ? Phép đối hai câu thơ thực mang nghĩa mỉa mai chế giễu lũ người kia chỉ biết lao đầu vào tham vọng, vào vòng danh lợi. còn tác giả, ông phủ nhận vòng danh lợi ấy bằng cách bộc lộ quan điểm, khí chất thanh cao trong sáng. “ Nhàn ” ở đây chính là đời sống thanh cao, tránh xa vòng danh lợi .
Không những tác giả chọn đời sống thanh cao, tránh xa tham vọng, tác giả còn hết mình hòa nhập với vạn vật thiên nhiên, Đến với hai câu luận đã gợi mở cho người đọc về đời sống bình dị, giản đơn của nhân vật trữ tình :

Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao

Ai cũng biết măng, tre, trúc, giá là món ăn dân dã từ vạn vật thiên nhiên rất dễ tìm thấy, gắn liền với đời sống của nhà nghèo nơi thôn dã đậm đà vị quê. Những thức ăn ấy trở nên quen thuộc mỗi ngày trong đời sống hoạt động và sinh hoạt, thu ăn măng trúc trên rừng, mùa đông về ăn giá. Đặc biệt câu thơ : “ xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao ” đã phác họa hình ảnh quen thuộc ở làng quê, lối hoạt động và sinh hoạt dân dã. Khi trở lại với vạn vật thiên nhiên, với làng xóm, Nguyễn Bỉnh Khiêm thực sự hòa tâm hồn với thôn quê thuần hậu .
Cuộc sống thanh đạm, mang lại nụ cười an nhàn, thảnh thơi mùa nào thức nấy, đó là một đời sống được nhiều người ngưỡng mộ mà chẳng mấy ai có được. chính cảnh hoạt động và sinh hoạt đời thường ấy đã biểu lộ sự đồng điệu nhịp bước của vạn vật thiên nhiên và của con người. Hẳn phải sống hết mình, sống hòa hợp với vạn vật thiên nhiên mới có sự đồng điều kì diệu như vậy .
Từ những thứ hoạt động và sinh hoạt đời thường ở những câu thơ trên thì đến với hai câu kết, tác giả đúc rút ý thức, triết lí sống cao đẹp :

Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Trong câu thơ, tác giả có sử dụng điển tích “ cội cây ” ý muốn nói rằng giàu sang công danh sự nghiệp là thứ phù phiếm, chỉ là áng phù vân trôi nổi có rồi lại mất như một giấc mơ mà thôi. Đó là một thái độ rất đáng trọng bởi Nguyễn Bỉnh Khiêm sống trong thời đại mà chính sách phong kiến khởi đầu khủng hoảng cục bộ, nền tảng đạo đức nho giáo bị phá vỡ, rạn nứt, đó là thời đại mà con người lấy tiền làm thước đo cho mọi giá trị khác. Vậy, “ nhàn ” ở đây là coi thường vinh quang giàu sang .
Và ta hiểu rằng “ nhàn ” ở đây là một triết lí sống chứ không phải ý niệm nhân sinh, không phải là cứu cánh mà chỉ là một phương pháp tư duy. Bản chất chữ “ nhàn ” của Nguyễn Bỉnh Khiêm không phải nhàn tâm mà là nhàn thân. Nhàn mà vẫn phải âu lo việc nước .
Nhàn là tìm kiếm sự thanh thản trong tâm hồn chứ không phải là lười nhác, suy cho cùng cũng là giữ gìn khét tiếng của mình, giữ tròn thanh giá của mình trong thời loạn, là lạc đạo vong bần giữ những thành phần gian xảo tranh đua danh lợi. Nhàn là không để dục vọng xấu xa làm mờ ám lương tâm, làm vẩn đục tâm hồn, không tham gia vào vòng danh lợi, còn lòng ái quốc sẽ không khi nào nguội lạnh .
Bài thơ là sự phối hợp hài hòa giữa triết lí và trữ tình bộc lộ vẻ đẹp tâm hồn nhân cách ẩn sĩ Nguyễn bỉnh Khiêm, là một tâm hồn yêu vạn vật thiên nhiên, hòa mình cùng vạn vật thiên nhiên, phủ nhận danh lợi. Bài thơ mang một triết lí sống đẹp tươi đáng nể, làm gương cho bao thế hệ tương lai .
Đọc nhiều hơn với 🔥 Nghị Luận Bức Tranh Tứ Bình 🔥 15 Bài Văn Ngắn Hay Nhất

Văn Nghị Luận Bài Nhàn Nâng Cao – Mẫu 9

Bài văn nghị luận bài Nhàn nâng cao sẽ giúp những em học viên củng cố giải pháp nghị luận văn học cũng như lan rộng ra kiến thức và kỹ năng về tác phẩm “ Nhàn ” .
Trong rất nhiều góp phần của cho nền văn hóa truyền thống dân tộc bản địa, góp phần lớn lao cho sự nghiệp giáo dục được nhiều nhà khoa học nhìn nhận cao, toàn bộ thành tựu giáo dục ở thời Mạc, không hề không nhắc tới công lao của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ông chính là những tượng đàio thơ ca tiêu biểu vượt trội của Nước Ta. Trong những tác phẩm nổi tiếng của ông có bài thơ “ Nhàn ” như một lời phê phán, một lời oán trách nhẹ nhàng trước đời sống đầy tất bật, ích kỉ. Đồng thời, nêu cao niềm tin sáng sủa, khí tiết thanh cao của một người coi danh lợi .
Tác phẩm được sáng tác trong thực trạng ông chán ghét cảnh quan trường và trở lại ở ẩn tại làng quê. Đây cũng chính là cách xử thế quen thuộc của ông cũng như những nhà nho cùng thời trước bất bình của hiện thực chốn qaun trường bị đồng xu tiền làm mờ mắt và biểu lộ khí thế thanh cao trong sáng muốn tìm nụ cười nơi thuên nhiên, cây cối. Nhà thơ sáng tác bài thơ này để biểu lộ quan điểm và dại khôn ở đời
Những câu thơ đàu tiên hiện lên với bao điều mê hoặc nơi thôn quê bình dị :

“Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”

Nhịp thơ 2/2/3 bộc lộ được lối sống nhàn nhã. “ Mai, cuốc ” đều là những dụng cụ củ nông dân dùng để đào xới đất. Tác giả đã sử dụng biện phát liệt kê để chỉ hàng loạt những dụng cụ bình dị, tái hiện lên hình ảnh của một người nông dân thực thụ với những nụ cười hòa mình cũng với vạn vật thiên nhiên, câu cỏ. Câu cá một hoạt động giải trí rảnh rỗi của mọi nho sĩ khi về quê ở ẩn. Dáng vẻ thơ được phác họa trong câu thơ độc lạ, mang lại vẻ từ tốn bình thản của nhà thơ trong đời sống nhàn tản thật sự .
Điệp từ ” một ” cho thấy mọi thế đã không thiếu chuẩn bị sẵn sàng và chu đáo tác giả chọn cách sống trọn vẹn trái chiều với những kẻ tham danh vọng, sống một lối sống xô bồ nơi quan trường. Từ láy “ thơ thẩn ” hiện lên với một sự thư thái nghỉ ngơi mông lung, không còn vướng bận đến việc triều chính mà tự do tự tại nơi chốn vạn vật thiên nhiên giản dị và đơn giản. “ Ai ” ở để ám chỉ người đời, những kẻ sống tất bật, tìm kiến tham vọng. Những kẻ này sẽ mãi chẳng thể kiếm được niềm vui sự thảnh thơi của chính bản thân mình .
Câu thơ tiếp theo tác giả nói về sự khôn dại ở đời :

“Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người dến chốn lao sao”

Nhà thơ dùng cách nói ngược để nói về sự khôn dại ở đời. Đằng sau câu thơ ấy chính là ý niệm ám chỉ đời sống thực tại đúng nghĩa. Tác gủa đã sử dụn Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Bỉnh khiêmg thẩm mỹ và nghệ thuật trái chiều giữa “ ta ” với “ người ”, “ vắng vẻ ” với “ lao xao ” để phản ánh sự thực giữa một nơi là quan trường tất bật mưu lợi, một nơi lag nông thôn bình dị chất phát. Dại – khôn còn là cách nói ám chỉ những kẻ ngu ngốc sống vùi mình vì danh lợi, bì đồng xu tiền làm mờ mắt mà đánh mất đi nhân tích .
“ Nơi vắng vẻ ” là nơi ít người không ai cầu cạnh ta, ta không cần cạnh ai, nơi yên tĩnh hoàn hợp vơi vạn vật thiên nhiên. Ở đây tác giả ẩn dụ chỉ lối sông thanh bạch không màng danh lợi, hòa hợp bới vạn vật thiên nhiên. “ Chốn lao xao ” là nơi ồn ào, nơi có đời sống sang chảnh quền thế con người sống tất bật, đua danh lợi sống thủ đoạn trái ngược trọn vẹn với đời sống vắng vẻ. Chính ra cách lựa chọn của nhà thơ khi về với chốn bình yên quê nhà mới chính là khôn, sống đúng với bản thân yên bình mới thấy đời sống vui mừng tự do nhất .
Khi đọc đến hai câu luận cũng đã gợi mở cho người đọc về một đời sống vô cùng bình dị của nhân vật trữ tình :

“Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”

“ Măng, giá ” đều là nhưng món ăn thôn quê có sẵn trong tự nhiên, thanh sạch chứ khong khắc khổ rất là quen thuộc với con người nông dân. Mùa xuân tắm hồ sen, mùa hạ tăm ao. Cuộc sống hiện lên vô cùng đơn giản và giản dị. Nghệ thuật liệt kê, xen kẽ bốn mùa xuân – hạ – thu – đông trôi qua rất là thư thả thoảnh mái và hiện lên một đời sống sáng sủa không hề vướng bận đến miếng cơm manh áo, một niềm tin sáng sủa trước đời sống thanh tao. Nhà thơ chìm đắm trong vạn vật thiên nhiên, ẩm thực ăn uống rất thanh cao đạm bạc mùa nào thức ấy có gì ăn nấy không cầu kì cao lương mỹ vị .

“Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.”

Tác giả mượn điển tích Thuần Vu Phần uống rượu say, nằm ngủ quên dưới cây hòe mộng thấy mình giàu sang mơ quan trường để ám chỉ danh lợi giàu sang chỉ là giấc mơ chiêm bao, biểu lộ rõ được thái độ coi thường danh vọng, tài lộc phong phú chỉ như một giấc mơ dưới gốc cây hòe thoảng qua không có ý nghĩa gì .
Tìm rượi để uống cho say để mơ, say để bừng tỉnh chí tuệ, chứng minh và khẳng định lẽ sống đẹp của mình “ coi thường phú quý danh lợi ” chân trọng cái sống sót vĩnh hằng cuat vạn vật thiên nhiên và nhân cách sống. Trong câu thơ còn có chút sự hờn trách, bất lực trước sự đời, đâu đâu cũng là đời sống hư danh .
Tác phẩm đã biểu lộ được ý niệm sống của tác giả rời xa giàu sang để giữ cốt cách thanh cao, không màng phong phú để được sống hòa hợp với vạn vật thiên nhiên, cây một lối sống không vướng bận, không tất bật. Nghệ thuật thơ trái chiều, nói ngược đã góp thêm phần làm ra thành công xuất sắc trong tác phẩm .
Bài thơ “ nhàn ” đã biểu lộ được ý niệm cũng nhơ cách sống của tác giả. Cho thấy một vẻ đẹp đời sống đạm bạc mà bình dị mag thanh cao. Nét đẹp tâm hồn con người mới đáng quý .
Gợi ý cho bạn ☔ Nghị Luận Ca Dao Than Thân Yêu Thương Tình Nghĩa ☔ 15 Mẫu Hay

Nghị Luận Bài Nhàn Luyện Viết – Mẫu 10

Nghị luận bài Nhàn luyện viết là một đề tài nghị luận văn học để làm sáng tỏ triết lý sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm trong những ngày từ quan sống “ nhàn ”, tìm hiểu thêm văn mẫu rực rỡ sau đây :
Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491 – 1585 ), quê ở Hải Phòng Đất Cảng. Ông là người mưu trí, uyên bác, chính trực, coi thường danh lợi. Mặc dù về ở ẩn nhưng ông vẫn tham vấn cho triều đình nhà Mạc và được phong tước Trình Quốc công. Ông là nhà thơ lớn của dân tộc bản địa. Thơ ông là lời nói của những tầng lớp tri thức dân tộc bản địa trong quy trình tiến độ làm mưa làm gió xảy ra liên miên, mang đậm chất triết lí, giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, ngợi ca thú nhàn nhã, đồng thời phê phán những điều xấu xa trong xã hội .
Bài thơ nằm trong tập thơ “ Bạch Vân quốc ngữ thi ”. Nhan đề bài thơ “ Nhàn ” do người đời sau đặt nhưng nó vẫn tương thích với tư tưởng của nhà thơ. Chữ “ Nhàn ” trong bài nhằm mục đích chỉ một ý niệm, một cách xử thế. Bài thơ biểu lộ ý niệm sống “ nhàn ” và vẻ đẹp nhân cách thanh cao, thoát tục của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Nguyễn Bỉnh Khiêm hiện còn để lại khoảng chừng 1.000 bài thơ chữ Hán và xấp xỉ 200 bài thơ Nôm trong “ Bạch Vân am tập ” và “ Bạch Vân Quốc ngữ thi tập ” .
Nhận xét về thơ Trạng Trình, nhà sử học Phan Huy Chú trong thế kỉ XIX có viết : “ Văn chương ông tự nhiên, nói ra là thành không cần gọt giũa, giản dị và đơn giản mà linh động, không màu mè mà có vị, đều có quan hệ đến việc dạy đời ”. Mảng thơ viết về vạn vật thiên nhiên và vịnh nhàn chiếm một tỉ lệ sang trọng và quý phái trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm .
Bài thơ Nôm số 73 của Tiên sinh mà người soạn sách Ngữ văn đặt cho cái nhan đề “ Nhàn ” tiêu biểu vượt trội cho phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và tâm hồn thanh cao của “ ông Tiên giữa cõi trần ” này. “ Nhàn ” được viết bằng thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật, đó là những vần thơ “ giản dị và đơn giản mà linh động, không màu mè mà có ý vị ”

“Một mai, một cuốc, một cần câu,
Thơ thẩn, nào ai vui thú nào.
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn, người đến chốn lao xao.
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
Rượu đến cội cây, ta sẽ uống,
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao ”

Nhịp thơ rất biến hóa, gợi lên một tâm thế lờ đờ khoan thai của một lão nông sống thư thả thanh thản nơi vườn quê quen thuộc : “ Một mai, một cuốc, một cần câu, ” Thơ thẩn, nào ai vui thú nào Mai, cuốc, cần câu, những nông cụ ấy, đồ vật ấy với ta cũng chí có “ một ” mà thôi ; hằng ngày ta vẫn cùng “ Một mai, một cuốc, một cần câu ” ấy vui vầy giữa “ chốn nước non ”, thảnh thơi với dòng xanh sông Tuyết Giang quê nhà .
Cái gia tài có 3 thứ, thứ nào cũng chỉ có “ một ” nhưng với Bạch Vân cư sĩ thì vô cùng giàu sang và sang trọng và quý phái. Dù ai có cách vui thú nào cũng mặc, riêng “ ta ” cứ thơ thẩn, nhởn nhơ từ tốn giữa cuộc sống. Có tự ý thức được mình thì mới có tâm thế “ thơ thẩn ” ấy. Cách sống ấy của Nguyễn Bỉnh Khiêm có khác nào cách sống chịu khó, thanh bạch của ức Trai trong thế kỉ XV sau khi đã thoát vòng danh lợi :

“Ao cạn vớt bèo cấy muống,
Đìa thanh phát cỏ ương sen.
Kho thu phong nguyệt đầy qua nóc,
Thuyền chở yên hà nặng vạy then ”,
(Thuật hứng – 24)

Hai câu 3, 4 trong phần thực đối nhau : “ Ta dại ” so với “ người khôn ”, “ ta tìm ” so với “ người đến ”, “ nơi vắng vẻ ” so với “ chốn lao xao ”. Nghệ thuật đối ấy đã tương phản và trái chiều hai ý niệm sống, hai cách sống, hai nhân cách trong cuộc sống. “ Nơi vắng vẻ ” với Nguyễn Bỉnh Khiêm là quê tổ đất cha, là am Bạch Vân, là làng Trung Am, huyện Vĩnh Lại ( nay là xã Lí Học, Vĩnh Bảo, TP. Hải Phòng ), là sông Tuyết Giang, là quán Trung Tân. Đó là nơi “ hằng mến ” so với Tuyết Giang phu tử :

“Ba gian am quán, lòng hằng mến,
Đòi chốn sơn hà, mặt đã quen.
Thanh vắng thú quê giàu mấy nả,
Dữ lành miệng thế mặc chê khen”

“ Chốn lao xao ” theo Nguyễn Bỉnh Khiêm là chốn tất bật danh lợi, là nơi bọn thời cơ vênh vang tự đắc, lên mặt đạo đức dạy đời, là nơi đồng xu tiền hôi tanh đã trở thành “ sức mạnh của cán cân công lí ” :

“Đạo nọ nghĩa này trăm tiếng bướm,
Nghe thôi thinh thỉnh lại đồng tiền”
(Thơ nôm, bài số 5)

Sau nhịp thơ 2/5 và những điệp ngữ “ ta ”, “ người ”, tất cả chúng ta cảm thấy ánh mắt của nhà thơ nheo lại với nụ cười mỉm :

“Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ.
Người khôn, người đến chốn lao xao”

Hai câu trong phần luận đăng đối hài hòa làm hiện rõ một cách sống đơn giản và giản dị, bình dị, thanh bạch của kẻ sĩ cao khiết đã lánh đục tìm trong, đã thoát “ chốn lao xao ” đầy bụi trần :

“Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao ”

Trúc và giá còn thơm ngon hơn cao lương mĩ vị “ chốn lao xao ”. Tắm hồ sen về mùa xuân, tắm ao về mùa hạ so với Bạch Vân cư sĩ là để thanh sạch tâm hồn, để di dưỡng niềm tin cho thêm phần thanh cao. “ Xuân tắm hồ sen ” là thú quê, là niềm vui dân dã không phải ai cũng tìm thấy, ai cũng được tận thưởng :

“Rủ nhau ra tắm hồ sen,
Nước trong bóng mát hương chen cạnh mình.
Cứ chi vườn ngọc ao quỳnh,
Thôn quê vẫn thú hữu tình xưa nay”.
(Ca dao)

Hai câu kết bộc lộ một cốt cách thanh cao, thư thả tự tại của bậc cao sĩ phong phú. Ở Trên đã nói “ ta tìm nơi vắng vẻ ” thì khi uống rượu, “ ta ” lại “ đến cội cây ”. Trong lúc “ người đến chốn lao xao ” thì với “ tư ” lại “ nhìn xem giàu sang tựa chiêm bao ”. Xưa nay, đã mấy ai có cách sống đẹp như vậy :

“Rượu đến cội cây, ta sẽ uống,
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao ”

Xưa kia, Nguyễn Trãi đã từng “ Đêm thanh hớp nguyệt nghiêng “. Uống rượu và uống cả ánh trăng thanh. Thì giữa am Bạch Vân, Trạng Trình lại thư thả “ Rượu đến cội cây, ta sẽ uống Rượu ấy là rượu đế, rượu tăm, đâu phải là mĩ tửu. Có dị bản ghi : “ Rượu đến cội cây, ta sẽ nhắp chữ “ nhấp ” mới bộc lộ rất đầy đủ cốt cách của kẻ sĩ yêu nhàn và sống nhàn .
Có người cho rằng hai câu kết “ tác giả có ý dẫn điển tích Thuần Vu Phần uống rượu say nằm ngủ dưới gốc cây hòe, rồi mơ thấy mình ở nước Hòe An, được công danh sự nghiệp phong phú rất mực vinh hiển. Sau bừng mất tỉnh dậy thì hóa ra đó là giấc mộng … Nhưng không hẳn vậy, Thuần Vu Phần chưa có chút danh vọng gì, giấc mộng của ông ta chỉ là “ giấc Nam Kha ” mà thôi ! Còn Nguyễn Bỉnh Khiêm sau khi bước lên tới đỉnh cao danh vọng mới lui về quê cũ dựng am Bạch Vân để vui thú trong cảnh nhàn :

“Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao ”

Hai là, trong thơ chữ Hán của Nguyễn Bỉnh Khiêm có khá nhiều điển tích, còn trong thơ Nôm của ông rất ít điển tích, mà sử dụng nhiều tục ngữ, ca dao. Thuần Vu Phần là một con người bất đắc chí, say sưa, mộng hão, còn Bạch Vân cư sĩ là một con người đã từng đứng trên đỉnh cao danh vọng, thư thả tự tại, cao khiết nên mới có tâm thế “ nhìn xem phong phú tựa chiêm bao ? ” Con người ấy đã chan hòa với vạn vật thiên nhiên, từng coi gió mát trăng thanh là “ cố trí ”, là “ tương thức ” :

“Trăng thanh gió mát là tương thức,
Nước biếc non xanh ấy cố tri”

Với Nguyễn Bỉnh Khiêm thì sống nhàn là coi thường phú quý danh lợi, có sống nhàn mới tận thưởng được mọi vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên. Một chén rượu, một chén trà so với Nguyễn Bỉnh Khiêm là để sống đẹp hơn, an nhàn hơn, niềm hạnh phúc hơn :

“Hoa trúc tay tự giồng
Gậy, dép bén mùi hoa
Chén, cốc ánh sắc hồng
Rửa nghiên cá nuốt mực
Phatrà, chim lánh khói… ”
(Ngụ hứng ở quán Trung Tân)

“ Nhàn ” là một bài thơ tuyệt tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bài thơ có ngôn từ bình dị, giọng điệu khoan thai, thểhiện một tàm thế thanh cao, coi thường danh lợi phong phú tất bật trong cuộc sống. Có sống trong sáng mới có tâm hồn thanh cao, mới có lối sống nhàn tuyệt đẹp .
Hình ảnh Tuyết Giang phu tử hiện lên thấp thoáng sau vần thơ đã làm cho ta kính phục và ngưỡng mộ kẻ sĩ quân tử thời loạn. Học bài “ Nhàn ” để tất cả chúng ta hiểu rõ hơn cám hứngthế sự trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm và trong thơ văn trung đại. Có điều ta nên biết, những bạn trẻ nên biết là Nguyễn Bỉnh Khiêm đi thi cả ba lần đều đỗ thủ khoa, đã đỗ Trạng Nguyên. Cái tài học ấy, bảng vàng ấy không hề sống “ Nhàn ” mà có được !
Bài thơ biểu lộ vẻ đẹp nhân cách của tác giả ở thái độ coi thường danh lợi, luôn giữ cốt cách thanh cao trong mọi thực trạng. Vì vậy, bài thơ là lời tâm sự về đời sống và sở trường thích nghi cá thể, về ý niệm nhân sinh của nhà thơ. Bài thơ giúp ta hiểu để thêm quý, thêm kính trọng Nguyễn Bỉnh Khiêm .
Ngoài văn nghị luận bài Nhàn, tại SCR.VN còn có 🌺 Phát Biểu Cảm Nghĩ Về Bài Thơ Bạn Đến Chơi Nhà 🌺 15 Mẫu Đặc Sắc

Văn Nghị Luận Bài Thơ Nhàn Chi Tiết – Mẫu 11

Bài văn nghị luận bài thơ Nhàn cụ thể dưới đây sẽ giúp những em học viên nghiên cứu và phân tích và cảm nhận từng tứ thơ rực rỡ trong tác phẩm .
Chốn quan trường thời xưa ai cũng mong hòng có một chân trong những chức phận trong cung, người muốn thì nhiều mà người không muốn rời bỏ chốn quan trường thì ít. Nhà thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm một bậc quân thần trung quân ái quốc và một nhà nho đại tài đã trở về quê ở ẩn .
Trong khoảng chừng thời hạn ở ẩn Nguyễn Bỉnh Khiêm đã sáng tác bài thơ Nhàn bộc lộ sự thảnh thơi của mình khi rời bỏ chốn quan trường, đồng thời nói lên những quan điểm của mình về chốn quan trường ấy, “ dại ” hay “ khôn ” chỉ hoàn toàn có thể đọc thơ của ông mới hiểu hết được quan điểm ấy .
Cái tên của bài thơ thật độc lạ và đặc biệt quan trọng. Nhan đề ấy chỉ có một câu nhưng đã nói lên tổng thể những gì mà nhà thơ muốn gửi gắm. Một tiếng nhàn bộc lộ sự thư thả của con người trong đời sống thực tại. Theo thường thì thì nhàn thì sẽ chỉ có ngồi mát ăn bát vàng thôi vậy thì nhàn mà Nguyễn Bỉnh Khiêm muốn nói đến là gì ?. Nhan đề độc lạ như có tính năng mê hoặc người đọc hơn khi vào những tâm tư nguyện vọng san sẻ của nhà thơ ấy .
Trước hết là hai câu thơ đầu với những hình ảnh quen thuộc của làng quê đồng ruộng Nguyễn Bỉnh Khiêm trình làng đời sống mà ông coi là rảnh rỗi cho mọi người biết :

“Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”

Hình ảnh những đồ vật quen thuộc của việc làm làm đồng cho thấy được những khoảng trống dịu dàng êm ả yên tĩnh của làng quê. Có thể mỗi nhà nho nghỉ quan về ở ẩn đều tìm đến chốn làng quê để cho tâm hồn mình thanh tịnh chứ không ở trên kinh thành. Làng quê ấy không chỉ có những cảnh vật quen thuộc như cây đa bến nước mái đình mà ở đây làng quê hiện lên trên những đồ vật công cụ của đồng áng
Nào mai, nào cuốc những thứ ấy đều là việc làm mệt nhọc của nhà nông. Cái việc làm mà làm quần quật cả ngày bán mặt cho đất bán sống lưng cho trời, một nắng hai sương. Ấy thế mà ở đây tác giả lại nói đây là việc nhàn tại sao vậy. hoàn toàn có thể nói so với Nguyễn Bỉnh khiêm thì đó là một việc làm tuy stress chân tay nhưng lại không mệt trí óc hay tâm hồn. Chí ít ra thì ở đây ông hoàn toàn có thể “ thẩn thơ ” với nụ cười câu ca cảnh vật làng quê, tận thưởng sự bình yên không khí nơi đây .
Tiếp đến hai câu thơ sau thì tất cả chúng ta thấy được những ý niệm của nhà thơ về sự “ khôn ” “ dại ” trong việc làm quan hay nghỉ hưu về quê làm một anh nông dân quèn để giữ cho mình một khí tiết trong sáng :

“Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao”

Chắc hẳn trước sự lựa chọn của Nguyễn Bỉnh Khiêm thì nhiều người hoàn toàn có thể nói ông là dại chính cho nên vì thế mà ông đã nói lên chính những tâm sự của mình để bày tỏ quan điểm sống. Tác giả nói ta dại cho nên vì thế ta về nơi thôn quê vắng vẻ hẻo lánh để ở còn người khôn người đến những chốn lao xao như quan trường .
Có thể thấy rằng ở đây tác giả đã biểu lộ cách nói trái chiều để làm rõ quan điểm của mình. Đồng thời cũng qua đó ta thấy được lẽ sống của những bậc nho gia thời xưa. Người nhà nho không gì quý hơn là thanh danh và sự trong sáng của mình chính do đó mà ai cũng rất là lắng đục tìm trong để bảo vệ cho khí tiết của mình. Nơi vắng vẻ ở đây chính là chốn làng quê, chốn lao xao chính là nơi quan trường nhiều hiểm độc .
Tưởng chừng những nơi vắng vẻ kia nguy hại nhưng chính chốn lao xao kia mới là đáng sợ. bởi vì sao ?, vì trong cái chốn thâm cung nhiều người thủ đoạn nghiệp lớn hãm hại lẫn nhau, đấu đá dành phần hơn và hoàn toàn có thể mặc kệ mọi thủ đoạn để tiến lên. Chính do đó mà nhà thơ chán ghét và đặc biệt quan trọng nói cách ở trên thì nhà thơ như muôn người đọc tự hiểu được như thế nào mới là dại mới là khôn thật sự .
Cảnh sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm được biểu lộ rất rõ trong hai câu thơ tiếp theo. Đó bức tranh của xuân hạ thu đông, bốn mùa của đất trời và khi ấy con người thảnh thơi kia đã có những thực phẩm biểu lộ sự nhàn của mình :

“Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”

Mùa thu tác giả ăn măng trúc trong rừng, mùa đông thì ăn giá đỗ, mùa xuân tắm hồ sen, mùa hạ tắm ao. Cảnh hoạt động và sinh hoạt của nhà thơ nơi thôn dã thật sự rất thông thường thế nhưng qua đó ta thấy được một tâm hồn đồng điệu với vạn vật thiên nhiên, sống hòa hợp với vạn vật thiên nhiên, ăn, uống, tận thưởng những gì của vạn vật thiên nhiên .
Có thể nói nhà thơ như đang hòa mình vào đất trời. Mùa đông ăn giá là giá đỗ hay cũng chính là cái giá lạnh của gió mùa đông bắc. thế nhưng đời sống như vậy nhà thơ không cần phải lo nghĩ gì và theo quan điểm của nhà thơ thì đó chính là “ nhàn ” .
Cuộc sống nhàn ấy với một nhà nho không chỉ hòa hợp với vạn vật thiên nhiên mà còn phải có cả rượu :

“Rượu đến gốc cây, ta sẽ nhắp
Nhìn xem phú quí, tựa chiêm bao”

Đến rượu cũng thật sự là vạn vật thiên nhiên qua hình ảnh rượu đến gốc cây. Cái “ nhắp ” kia như vẽ lên một hình ảnh nhà nho già tây cầm ly rượu mà đưa lên môi nhắp lấy một cái ngâm trong miệng cái nồng nàn hơi men của rượu. Thế rồi mắt đưa ra khung cảnh khung trời mà mơ màng ngắm vịnh. Đối với Nguyễn Bỉnh Khiêm thì đó chính là đời sống thanh đạm của nhà thơ tuy nhiên so với ông thì đó chính là giàu sang như một giấc chiêm bao vậy .
Bài thơ đã vẽ lên một nhà nho về quê ở ẩn với những nụ cười lao động như bao nhiêu người nông dân khác. nếu như những người nông dân coi việc đó là chán ngắt thì với Nguyễn Bỉnh Khiêm đó lại chính là nụ cười. Cuộc sống đạm bạc giản dị và đơn giản mà thanh cao cùng với quan điểm “ khôn – dại ” ta thấy hiện lên một nhà nho đạm bạc và một tâm hồn cao đẹp yêu vạn vật thiên nhiên biết bao nhiêu .
Giới thiệu đến bạn 🌟 Cảm Nghĩ Về Bài Thơ Qua Đèo Ngang 🌟 15 Bài Văn Hay Nhất

Nghị Luận Xã Hội Về Bài Thơ Nhàn – Mẫu 12

Tham khảo văn nghị luận xã hội về bài thơ Nhàn với những nghiên cứu và phân tích làm sáng tỏ triết lý sống và vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Bỉnh Khiêm .
Cuộc sống của mỗi con người như thế nào, ngoài những tác động ảnh hưởng bên ngoài, điều quan trọng quyết định hành động đời sống nằm sâu bên trong mỗi cá thể. Đó là họ lựa chọn thế nào thì đời sống của họ như thế. Ta hoàn toàn có thể phát hiện nhiều những lối sống giàu sang phong phú, nhưng cũng không ít gặp lối sống bình dị, thanh cao .
Nguyễn Bỉnh Khiêm – một nhà thơ nổi tiếng của dân tộc bản địa ta đã chọn một đời sống bình yên, thôn dã bỏ lỡ danh lợi tầm thường. Những bài thơ của ông đều biểu lộ rõ điều đó, trong đó có bài thơ “ Nhàn ” – bài thơ thật nhẹ nhàng mà rực rỡ đến quái gở .
“ Nhàn ” được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú, sinh ra trong khoảng chừng thời hạn Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm cáo quan về quê ở ẩn. Mở đầu tác phẩm, nhà thơ mở ra trước mắt tất cả chúng ta đời sống lao động nơi thôn quê thật bình dị, nhẹ nhàng, khác hẳn chốn quan trường xô bồ, bát nháo đầy ganh đua, tranh đấu :

“Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”

Xuất hiện trước mắt fan hâm mộ là những công cụ lao động đơn giản và giản dị ở nơi thôn quê : “ mai, cuốc, cần câu ”. Chỉ trong một câu thơ đầu, tác giả đã tích hợp đến ba giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ : điệp ngữ, liệt kê, số từ “ một ”, qua đó ta đã thấy rõ được tâm thế của nhà thơ. Ông chọn cho mình một lối sống thảnh thơi giống như những người nông dân, với những việc làm lao động, nụ cười thanh nhã bên ruộng vườn, ao cá .
Nhịp thơ chậm tích hợp với cụm từ ” thơ thẩn ” càng thấy rõ được sự mê hoặc trong tâm hồn tác giả. Tâm trạng của nhà thơ là sự vui tươi đảm nhiệm đời sống mới nơi thôn quê bình dị, mặc kệ người đời ngoài kia vui tươi tìm chốn đi dạo ồn ào, náo nhiệt .
Tiếp đến hai câu thực, tác giả đã bàn về “ dại, khôn ” :

“Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao”

Đọc đến hai câu này, chắc rằng sẽ có người vướng mắc, nhưng nghiên cứu và phân tích kỹ, ta lại thấy lối viết độc lạ trong hàm ý của tác giả. “ Nơi vắng vẻ ” là một nơi bình yên, thanh thản, tránh xa vòng danh lợi. “ Chốn lao xao ” một nơi đông người, đời sống tất bật, đầy đấu đá, tranh giành dễ dẫn đến sự stress .
Tác giả đã tự nhận mình “ ta dại ” vì đã tìm nơi vắng vẻ và khen người khác “ khôn ” vì tìm đến chốn lao xao. Nhưng ở đây, ta hoàn toàn có thể thấy rõ quan điểm của tác giả, ông chọn lối sống thảnh thơi vậy không phải vì để lẩn tránh hay sợ hãi mà ông muốn lựa chọn một nơi yên bình để giữ cho tâm hồn mình thanh cao. “ Dại mà khôn ”, “ khôn mà dại ” – một cách nói ngược để nhấn mạnh vấn đề cách chọn của Nguyễn Bỉnh Khiêm là tương thích với chính mình .
Đến hai câu luận, tác giả đã cho ta biết rõ hơn về đời sống ở nơi thôn quê diễn ra thế nào :

“Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”

Chỉ vẻn vẹn hai câu thơ, tác giả đã khái quát lại được bốn mùa xuân hạ, thu, đông với đặc trưng của từng mùa. Qua đây, ta hoàn toàn có thể thấy đời sống của của tác giả vui tươi ra làm sao, bình yên thế nào khi mọi thứ đều hòa hợp với vạn vật thiên nhiên, cảnh vật. Mùa thu, hoàn toàn có thể kiếm măng trúc về ăn, mùa đông ăn giá đỗ, mùa xuân ra hồ sen chiêm ngưỡng và thưởng thức vẻ đẹp của hoa, mùa hạ thì đắm chìm mình trong làn nước mát nơi hồ ao .
Đây đều là những thứ có sẵn trong tự nhiên, không phải là cao lương mĩ vị nhưng vô cùng đạm bạc, thanh cao. Cuộc sống của ông chính là sống hòa hợp với vạn vật thiên nhiên, là lao động và hưởng thành quả từ nó, không phải tranh giành đấu đá nơi quan trường, kiêng dè dặt người trên kẻ dưới, quan trọng hơn ông muốn quay sống lưng lại với cái danh lợi :

“Rượu, đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.”

Đến hai câu kết của bài, tác giả đã sử dụng điển cố, điển tích để Kết luận lại cái triết lý nhân sinh của mình. Dựa vào điển tích này, ông đã xem phong phú, công danh sự nghiệp chỉ như thể một giấc mơ viển vông, không có ý nghĩa, qua đó cũng thể hiện thái độ coi thường danh lợi, không xem trọng nó. Nguyễn Bỉnh Khiêm luôn hướng tới một lối sống bình dị, nơi mà tâm hồn ông được tự do, được hòa hợp với vạn vật thiên nhiên .
Tác giả đã rất thành công xuất sắc trong việc sử dụng những giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ như liệt kê, phép đối, số đếm, điệp ngữ, điển tích … Kết hợp với đó là những hình ảnh thơ mộc mạc, đơn giản và giản dị của thôn quê như “ mai, cuốc, cần câu, giá, măng trúc .. ” cho thấy một lối sống đầy triết lý của tác giả. Bài thơ “ Nhàn ” cho ta thấy một tâm hồn thanh cao, một trí tuệ uyên bác được biểu lộ qua lối sống đạm bạc, nhàn nhã, vui thú điền viên của Nguyễn Bỉnh Khiêm .
Cuộc sống tân tiến ngày này mang đến cho con người nhiều thành tựu mới, cũng mang đến nhiều quyền lợi, nhưng bù lại con người lại phải lao động khó khăn vất vả hơn, luôn căng thẳng mệt mỏi stress trong sự bộn bề của từng ngày. Tuy nhiên cũng tùy vào từng cách chọn của từng người, khi họ chọn một đời sống giàu sang thì phải chạy đua, thao tác cật lực. Còn nhiều người mong ước tâm hồn mình được tự do ( không mang ý nghĩa lẩn tránh đời sống ), hòa mình vào vạn vật thiên nhiên, hoàn toàn có thể lựa chọn cách sống như của Nguyễn Bỉnh Khiêm .
Hãy sống một đời sống mà bạn muốn, làm thế nào để cho cốt cách của ta thanh cao trong mọi thực trạng của đời sống !
Đón đọc tuyển tập 💧 Nghị Luận Chiều Tối 💧 15 Bài Văn Ngắn Gọn Hay Nhất

Nghị Luận Xã Hội Bài Nhàn Ngắn Nhất – Mẫu 13

Tài liệu văn nghị luận xã hội bài Nhàn ngắn nhất dưới đây sẽ giúp những em học viên ôn tập nhanh gọn để chuẩn bị sẵn sàng cho bài viết và kỳ thi sắp tới .
Nguyễn Bỉnh Khiêm là vị trạng nguyên tài hoa, giỏi giang nhưng cũng là một nhà thơ giàu tính triết lí. Bài thơ Nhàn như là lời tâm sự thâm trầm, thâm thúy, chứng minh và khẳng định ý niệm sống nhàn là hòa hợp với vạn vật thiên nhiên, giữ cốt cách thanh cao, vượt lên trên danh lợi .
Bài thơ được mở màn bằng hình ảnh con người nhà thơ trong tư thế rất từ tốn, nhàn nhã ngay trong việc làm hằng ngày. Cuộc sống hằng ngày của nhà thơ qua hai cái hoạt động giải trí cũng là cái nụ cười. Câu thơ thứ nhất là câu thơ khởi đầu vẽ nên trạng thái thư thả trải qua phép ngắt nhịp 2/2/3, mỗi nhịp thơ ở đây góp thêm phần miêu tả những tự tin, cái thư thả của một con người đang làm chủ đời sống của mình .
“ Một mai, một cuốc, một cần câu. ”
Cách dùng số từ “ một ” được lặp lại nhiều lần diễn đạt nét giản dị và đơn giản mà cũng rất vừa đủ. Nhà thơ đang hóa thân vào một người nông dân trở lại với đời sống nông dân giữa chốn làng quê, chọn lấy đời sống nhàn mà xa lánh chốn sự nghiệp. Một vị trạng nguyên giờ đây quay trở lại với đời sống bình dị và lao động. Qua câu thơ thứ hai đã diễn đạt sự tương phản giữa nhà thơ và những ai đang mưu cầu danh lợi .
“ Thơ thẩn dầu ai vui thú nào. ”
Hai tiếng “ dầu ai ” miêu tả một sự lựa chọn của chính nhà thơ. Câu thơ cũng toát lên tâm thế thư thả tự tại, toát lên nét thảnh thơi, nét nhẹ nhõm của con người sau khi đã có sự lựa chọn kỹ càng. Với nhà thơ lối sống nhàn nó là một sự ưa thích, một niềm vui. Sở dĩ nhà thơ có niềm tích thú, niềm vui tươi nói trên là do ông đã sáng suốt tỉnh táo chọn cho mình một cách sống theo ông là tương thích, đúng đắn nhất .

“Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao.”

“ Nơi vắng vẻ ” có nghĩa là nơi không phải chốn quan trường, không phải nơi công danh sự nghiệp, giàu sang, có sự tranh giành, có nhưng thủ đoạn, những mánh khóe để giành danh lợi. “ Nơi vắng vẻ ” ở đây là tìm về nơi mình thú vị, tìm về nơi mình ẩn dật. Sự tương phản giữa “ nơi vắng vẻ ” và “ chốn lao xao ” toát lên sự trái chiều trong hai cách sống. “ Chốn lao xao ” là chốn quan trường, chốn danh lợi chẳng khác nào chốn phiên chợ, mua lợi bán danh, thật là nhốn nháo, thật là dơ bẩn .
Sự đối nghịch tương phản giữa hai từ “ dại ” và “ khôn ” cùng lối nói ngược quen thuộc của dân gian còn có tính năng bày tỏ sự mỉa mai, sự giễu cợt về sự đời. Trở về với đời sống nhàn là quay trở lại với vạn vật thiên nhiên, trở lại với đời sống ảm đạm, bình dị mà mộc mạc

“Thu ăn trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.”

Trong hai dòng thơ ta phát hiện đời sống hoạt động và sinh hoạt của nhà thơ qua bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Mỗi mùa một thứ, một kiểu hoạt động và sinh hoạt. Tất cả luôn chuẩn bị sẵn sàng mùa nào thức nấy của một đời sống tự tung tự tại. Mọi thứ đều sẵn từ vạn vật thiên nhiên, vạn vật thiên nhiên thật hào phóng. Khi rời xa chốn quan trường nhà thơ không hề giấu thái độ công danh sự nghiệp phong phú, thái độ đó được bộc lộ hai câu thơ cuối .

“Rượu, đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.”

Câu thơ cuối có sử dụng điện tích kể chuyện người xưa say rượu rồi nằm mơ thấy mình có đời sống sung túc nhưng tỉnh dậy hóa ra đó là giấc mơ. Nhà thơ đã thể hiện thái độ coi thường công danh sự nghiệp phong phú, cũng là ca tụng chứng minh và khẳng định lối sống nhàn của mình và nhà thơ đã bằng lòng với đời sống mình chọn .
Cũng như những bậc nho sĩ xưa ( Nguyễn Trãi, Đường Chu Văn An, … ) Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng chọn cho mình lối sống nhàn. Qua bài thơ người đọc càng nhận thấy rõ lối sống nhàn hòa hợp với vạn vật thiên nhiên. Một lối sống đẹp của con người có trí tuệ sáng suốt có ý chí thanh cao bởi như Nguyễn Trãi đã từng chứng minh và khẳng định :

“Một phút thanh nhàn
Ngàn vàng không đổi được.”

Văn học có thiên chức nâng đỡ tâm hồn con người, khéo con người thoát khỏi vũng bùn lầy của sa ngã và cám dỗ. Vậy nên, dù một bài thơ, bài văn hay đến mấy, xúc cảm dạt dào đến mấy, nó nhất thiết chỉ có giá trị khi nó mang chứa một tư tưởng lớn, một triết lý sống thanh cao để hướng người đọc đến một đời sống tốt đẹp. Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm với những triết lý thâm thúy đã gửi gắm những chiêm nghiệm cả một đời thơ của thi nhân, từ đó nâng đỡ tâm hồn người đọc và hướng xúc cảm của người chiêm ngưỡng và thưởng thức đến quốc tế chân – thiện – mỹ .
Cùng với văn nghị luận bài Nhàn, SCR.VN khuyến mãi ngay bạn 💧 Nghị Luận Vợ Nhặt 💧 15 Bài Văn Ngắn Gọn Hay Nhất

Nghị Luận Xã Hội Nhàn Đơn Giản – Mẫu 14

Bài văn nghị luận xã hội Nhàn đơn thuần sẽ giúp những em học viên tìm hiểu thêm những ý văn ngắn gọn và những vấn đề cô đọng để ôn tập hiệu suất cao .
Nền văn học trung đại của nước ta có nhiều tác giả kĩ năng cùng với những tác phẩm rực rỡ. Nhắc đến văn học trung đại không hề không nhắc đến Nguyễn Bỉnh Khiêm với bài thơ Nhàn. Bài thơ được ông viết khi đã về quê ở ẩn. Mặc dù tựa đề bài thơ là Nhàn nhưng đó không phải là nhàn cư vi bất thiện mà thái độ sống, triết lí sống của tác giả .
Bài thơ mở màn bằng hình ảnh rất đời thường :

Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

Trước mắt người đọc hiện lên hình ảnh một người nông dân tay cày, tay cuốc. Ngoài việc ruộng vườn, nụ cười của họ là ngồi câu cá. Đó là một đời sống đầy thư thái, thư thả không vương chút bụi trần. Cuộc sống cứ thơ thẩn với những niềm vui của riêng mình, không chăm sóc đến những nụ cười của người khác .
Sang đến hai câu thơ tiếp theo nhân vật trữ tình hiện lên với triết lý nhàn :

Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao

Hai câu thơ có sự trái chiều giữa nơi vắng vẻ và chốn lao xao, giữa ta và người, giữa khôn và dại. Cảm nhận khởi đầu ta nghĩ tác giả như đang đi ngược lại với đời sống, ngược lại với người đời. Tác giả có dại thật không khi chọn đời sống ở một nơi thôn quê vắng vẻ ? Đọc những câu thơ tiếp theo ta biết chắc như đinh câu vấn đáp là không .
Những người chọn đời sống ở chốn lao xao cho rằng mình là người nhưng trong thực tiễn, nơi đó là nơi có quá nhiều cạm bẫy. Những con người tham lam thường tìm cách dìm người khác xuống để nâng mình lên. Tác giả chọn cho mình đời sống an nhàn, tránh xa danh lợi để giữ cho mình khí chất thanh cao. Đó là đời sống hòa mình vào vạn vật thiên nhiên, đơn giản và giản dị đời thường với :

Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao

Cuộc sống nơi thôn quê thứ gì cũng sẵn. Mùa nào thức nấy. Mùa thu có măng trúc, mùa đông có giá. Cuộc sống gắn liền với hồ sen, với ao. Con người khi không phải lo ngại đến vị thế, danh vọng, không phải lo ngại đến cơm áo gạo tiền thì khi ấy mới thật sự là đời sống đáng mơ ước. Cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm thật đáng ngưỡng mộ .
Từ đời sống nhàn của mình, tác giả đã đúc rút ra một triết lý sống :

Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Công danh, giàu sang chỉ là áng phù vân trôi nổi. Có được nó thuận tiện thì cũng nhanh gọn mất đi. Đối với Nguyễn Bỉnh Khiêm, giàu sang chỉ như một giấc chiêm bao mà thôi. Thời điểm tác giả viết bài thơ này là lúc mà chính sách phong kiến khởi đầu khủng hoảng cục bộ. Tác giả chọn đời sống nhàn tức là chọn đời sống không màng đến vẻ vang giàu sang. Tác giả đang tự tìm kiếm sự thanh thản trong tâm hồn của mình, không để dục vọng làm vẩn đục tâm hồn .
Qua bài thơ này, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Triết lý sống của tác giả cũng là triết lý sống mà thế hệ sau nên theo đuổi .
Gửi đến bạn 💕 Nghị Luận Nhân Vật Vũ Nương 💕 15 Bài Văn Hay Nhất

Nghị Luận Bài Nhàn Lớp 10 – Mẫu 15

Nghị luận bài Nhàn lớp 10 là nội dung mà những em học viên cần ôn tập kỹ lưỡng, bài văn mẫu dưới đây sẽ là tư liệu hay và thiết yếu dành cho những em học viên ôn tập tác phẩm “ Nhàn ” .
Nguyễn Bỉnh Khiêm là một nhà tri thức nho học lỗi lạc của nước ta thế kỉ XVI, được tôn làm trạng trình. Ông là người có khi tiết, có nhân cách, có trí tuệ hơn người. Nhắc đến Nguyễn Bỉnh Khiêm người ta thường nghĩ đến triết lí sống nhàn như một kiểu phản ứng với thời thế nhiễu nhương. Tác phẩm Nhàn được rút trong tập Bạch Vân quốc ngữ thi, một tác phẩm nói lên được ý niệm sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bài thơ vẽ ra một nhà trí sĩ, ẩn sĩ với lối sống nhàn .
Nhàn là một chủ đề lớn trong thơ chữ Hán và rất đậm nét trong thơ chữ Nôm của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Nhàn là nhàn nhã, thảnh thơi không vướng bận hay còn hoàn toàn có thể hiểu là thuận theo tự nhiên, là trái chiều với lợi danh, người ẩn sĩ sẵn sàng chuẩn bị để rẻ sự nghiệp chỉ nhầm đổi lấy nhàn. “ Nhàn ” chính là một triết lí sống của tri thức thời trước. Với tác giả, lối sống đó cũng là một cách để lánh đục tìm trong. Khi về nhà, thi nhân có điều kiện kèm theo rộng mở tâm hồn mình, hoà vào đời sống vạn vật thiên nhiên nơi thôn quê, vượt lên mọi thế tục tầm thường .
Hai câu thơ đầu mở ra thực trạng sống rảnh rỗi của người tri sĩ ẩn dật .

Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

Cách dùng số đếm “ Một … một … một … ”, cùng cách ngắt nhịp chậm 2/2/3 diễn đạt trạng thái thư thả, rảnh rỗi của kẻ sĩ khi trở lại thôn quê. Đi kèm với số từ là danh từ : mai, cuốc, cần câu là dụng cụ lao động của nhà nông, câu thơ đưa người đọc trở lại với đời sống chất phác, nguyên sơ, dùng mai để đào đất, cuốc để xới đất trồng rau .
Tuy nhiên, câu thơ không diễn đạt sự khó khăn vất vả, khổ cực mà là một thái độ thư thả, là niềm vui, niềm niềm hạnh phúc trong đời sống lao động hàng ngày. Từ “ thơ thẩn ” chính là sự thảnh thơi, tự do, được tận thưởng đời sống, được làm điều mình thích, hòa mình vào với đời sống thôn quê mặc cho những ai chạy theo danh lợi, còn ta vẫn kiên cường lối sống từ tốn, thư thái với thú chơi lành mạnh, thanh nhã .
Ở hai câu thực, người đọc sẽ hiểu rõ hơn được ý niệm sống của tác giả :

Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người tới chốn lao xao

Tác giả đã khẳng định chắc chắn sự trái chiều giữa ý niệm sống của “ ta “ và “ người ”. Ta thì ta muốn sống tại nơi “ vắng vẻ ” là một miền thôn dã, yên tĩnh, là một chốn vạn vật thiên nhiên thuần khiết thanh thản. Người thì tới những “ chốn lao xao ”, nơi ồn ã, xô bồ, nơi mà có sự tất bật cướp đoạt danh lợi, có khi là hàng hùm để chém giết hại lẫn nhau .
“ Ta ” bỏ đi những cái danh hão, chỉ mong được quay trở lại với thôn quê sống đời sống giản dị và đơn giản, dù có là người “ dại ” còn người “ khôn ” người tất bật, thi nhau vào vòng danh lợi. Nhưng ai dại ? Ai mới là khôn ? Như vậy, Nguyễn Bỉnh Khiêm mới là người tỉnh táo, dứt khoát bỏ nơi quyền quý và cao sang hỗn tạp để làm bạn với vạn vật thiên nhiên, đây cũng là phản ứng của tác giả so với thực tại, xã hội rối ren và cũng là để biểu lộ một trí tuệ uyên bác, đồng cảm quy luật cuộc sống :

Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao

Câu thơ luận như một lời tâm sự mộc mạc, tự nhiên về cách hoạt động và sinh hoạt của tác giả. Sự đạm bạc là những món ăn dân dã lấy từ vạn vật thiên nhiên như “ măng trúc ”, “ giá đỗ ”, mùa nào thức ấy. Việc ăn đã vậy, việc tắm cũng rất tự nhiên : tắm hồ, tắm ao. Tuy nhiên, đạm bạc giản dị và đơn giản không phải là khắc khổ, không chỉ có vậy, khi nhắc tới “ trúc, sen ” người đọc hoàn toàn có thể liên tưởng tới phẩm trong sáng của quân tử : ngay thật như trúc, trong sáng như sen .
Hai câu thơ như là bức tranh hiện lên cảnh hoạt động và sinh hoạt bốn mùa xuân, hạ, thu, đông đủ mùi vị, sắc tố. Có thể nói, hai câu luận đã bộc lộ rõ cái thú của con người khi được sống hòa mình với vạn vật thiên nhiên, nhịp sống của con người đã thích nghi được với nhịp sống của vạn vật thiên nhiên
Nhàn không riêng gì bộc lộ ở lối sống mà còn biểu lộ ở triết lí sống :

Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Từ “ rượu ” được đưa lên dầu cầu khi đọc phải nhấn mạnh vấn đề, ngắt thành một nhịp để thấy được tư thế thư thả, nhâm nhi chiêm ngưỡng và thưởng thức mùi vị của đời sống. Trong hai câu kết, còn được viết theo lối dùng điển quen thuộc. Trong lời thơ của tác giả có nhắc tới rượu nhưng không phải là đẻ say, cũng không cần vào mộng mà vẫn biết phong phú chỉ là tựa chiêm bao .
Giọng thơ nhẹ nhàng, bộc lộ tác giả là một con người coi thường sự nghiệp, coi thường những thế tục tầm thường. Hai câu kết như chứng minh và khẳng định về trí tuệ uyên bác, vô cùng tỉnh táo nhìn đời sống, ông chọn cách sống để giữ gìn phẩm chất hơn là huỷ hoại nó .
Bài thơ Nhàn được viết bằng những ngôn từ đơn giản và giản dị, cô đọng nhưng giàu ý vị. Cách ngắt nhịp thơ linh động, giọng điệu vừa hóm hỉnh, vừa thăng trầm thâm thúy, tích hợp với những hình ảnh trong bài biểu lộ tư tưởng nhàn dật, thanh cao. Là con người nhập thế, phải lựa chọn lối sống ẩn dật. Về nhàn là để cho nhân cách không bị vấy bẩn, để vượt qua khỏi vòng danh lợi, Như vậy, dù có chọn lối sống nhàn thì so với nhà văn vừa không nhẫn tâm lại vẫn hoàn toàn có thể lo cho việc đời, việc nước .
Bài Nhàn là tiêu biểu vượt trội cho đặc thù thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ngôn từ giản dị và đơn giản nhưng giàu hàm súc, giàu ý nghĩa, đậm đà tính triết lí về dại khôn, về danh lợi. Qua bài thơ, người đọc cảm nhận được một trí tuệ lớn, một nhân cách lớn và ý niệm sống của thi nhân còn có tính năng hướng ta tới niềm thanh tịnh của tâm hồng, bồi đắp cho con người thêm tri thức .

Giới thiệu cùng bạn 🍀 Nghị Luận Tấm Cám 🍀 15 Bài Văn Ngắn Gọn Hay Nhất

Source: https://blogthuvi.com
Category: Blog