Dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng

Tài liệu hướng dẫn lập dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định chi tiết và cụ thể của THPT Sóc Trăng với hệ thống luận điểm, luận cứ, sơ đồ tư duy kèm theo bài văn mẫu hay và chất lượng giúp các em tham khảo.

Hướng dẫn lập dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định

1. Phân tích đề

– Kiểu đề : thuộc dạng đề khuynh hướng rõ về nội dung, dạng đề nghị luận văn học .

– Vấn đề nghị luận: Hình tượng nhân vật Phương Định (Các em cần phải nhớ những chi tiết, sự kiện liên quan đến nhân vật và ý nghĩa của nhân vật trong tác phẩm).

Bạn đang xem : Dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao 5 cánh xa xôi

– Phạm vi dẫn chứng, tư liệu: các chi tiết, câu văn, từ ngữ thuộc phạm vi văn bản Những ngôi sao xa xôi, mà chủ yếu là nhân vật Phương Định.

2. Xác lập vấn đề, luận cứ

– Luận điểm 1: Hoàn cảnh sống và chiến đấu của Phương Định.

+ Xuất thân : là con gái TP.HN
+ Công việc : đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom nổ .

– Luận điểm 2: Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Phương Định

+ Là cô gái có tâm hồn trong sáng
+ Là người có phẩm chất anh hùng .

3. Sơ đồ tư duy cảm nhận về Phương Định

Có thể xem lại nội dung hướng dẫn soạn bài Những ngôi sao 5 cánh xa xôi để bổ trợ ý cho sơ đồ thêm không thiếu và chi tiết cụ thể hơn .

4. Dàn ý chi tiết cụ thể cảm nhận về nhân vật Phương Định

a) Mở bài

– Giới thiệu sơ lược về tác giả Lê Minh Khuê, tác phẩm Những ngôi sao 5 cánh xa xôi
– Giới thiệu nhân vật Phương Định, nêu cảm nhận chung về nhân vật .

Ví dụ: Lê Minh Khuê là nhà văn nữ chuyên viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ nơi tuyến đường Trường Sơn trong những năm chống Mĩ. Những ngôi sao xa xôi là tác phẩm đầu tay của bà ngợi ca tinh thần dũng cảm của các cô gái thanh niên xung phong, của thế hệ trẻ trong những ngày mưa bom bão đạn. Trong đó, nổi bật là nhân vật Phương Định – hình tượng tiêu biểu cho thế hệ trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ.

b) Thân bài

* Khái quát về truyện

– Hoàn cảnh sáng tác : Tác phẩm được sáng tác vào những năm 1970 trong thời kì kháng chiến chống Mỹ vô cùng gian nan, ác liệt, người trẻ tuổi miền Bắc lúc khí thế sôi sục vì miền Nam “ Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước – Mà lòng phơi phới dậy tương lai ”, lúc đó tác giả từng là chiến sỹ người trẻ tuổi xung phong ở Trường Sơn .
– Giá trị nội dung : Truyện đã khắc họa rõ nét tâm hồn trong sáng, mộng mơ cùng ý thức sáng sủa, quả cảm, giàu nghị lực của những cô gái người trẻ tuổi xung phong trên tuyến đường Trường Sơn – là hình ảnh đẹp của người trẻ tuổi, thế hệ trẻ Nước Ta những năm kháng chiến chống Mĩ .

* Cảm nhận về nhân vật Phương Định

Luận điểm 1: Hoàn cảnh sống và chiến đấu của Phương Định

– Xuất thân : là con gái Thành Phố Hà Nội, khá xinh xắn, đáng yêu, tham gia người trẻ tuổi xung phong sống giữa khói bụi Trường Sơn và bom đạn .
– Công việc : đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom nổ, “ chạy trên cao điểm cả ban ngày ” .
-> Hoàn cảnh sống và việc làm rất là nguy khốn, stress, cái chết luôn rình rập .

Luận điểm 2: Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Phương Định

– Phương Định là một cô gái có tâm hồn trong sáng
+ Trẻ trung, mơ mộng

• Là cô gái trẻ người Hà Nội
• Từng có thời học sinh hồn nhiên, vô tư
• Hay nhớ về những kỉ niệm

+ Nhạy cảm, hay chăm sóc đến hình thức

• Tự đánh giá mình là một cô gái “khá”
• Biết được mình được nhiều người để ý

+ Hay mơ mộng, tìm thấy điều mê hoặc trong đời sống và trong việc làm rất là nguy hại
+ Hồn nhiên, yêu đời, thích hát

• Thích hát, thuộc nhiều bài hát, còn bịa cả lời mà hát
• Dưới cơn mưa đá, cô “vui thích cuống cuồng”

– Phương Định là một người có phẩm chất anh hùng
+ Có ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm cao với việc làm

• Nhận nhiệm vụ phá bom nguy hiểm như một việc làm quen thuộc hàng ngày
• Hành động chuẩn xác, thuần thục

+ Dũng cảm, quả cảm

+ Bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng

+ Khi thực thi trách nhiệm phá bom

• Ban đầu có vẻ căng thẳng, hồi hộp
• Cô cảm thấy ánh mắt các chiến sĩ đang dõi theo
• Lòng tự trọng của cô đã chiến thắng cả bom đạn

+ Thương yêu đồng đội

• Chăm sóc Nho chu đáo
• Hiểu rõ tâm trạng lo lắng của chị Thao khi Nho bị thương
• Với đại đội trưởng, chỉ tiếp xúc qua điện thoại nhưng biết rõ cách ăn nói
• Quý trọng, cảm phục tất cả những chiến sĩ mà cô đã gặp.

c) Kết bài

– Nêu cảm nhận của em về nhân vật Phương Định .
Ví dụ : Gấp lại trang sách người đọc càng khâm phục hơn nữa vẻ đẹp phẩm chất của Phương Định : kiên cường, anh hùng, gan góc, mà cũng rất đỗi mơ mộng, tinh xảo. Cô là đại diện thay mặt tiêu biểu vượt trội cho thế hệ người trẻ tuổi Nước Ta trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Chính những con người ấy đã đem hết tuổi xuân, sức trẻ để góp sức, bảo vệ tổ quốc .
>> > Tham khảo tuyển tập văn mẫu hay : Cảm nhận về nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao 5 cánh xa xôi

5. Bài văn mẫu tìm hiểu thêm cảm nhận về nhân vật Phương Định

Ôi Tổ quốc, ta yêu như máu thịt
Như mẹ cha ta, như vợ như chồng
Ôi Tổ quốc, nếu cần, ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông .

(Sao chiến thắng, Chế Lan Viên)

Viết về tuyến đường Trường Sơn huyền thoại nối liền Bắc – Nam trong kháng chiến chống Mĩ không thể thiếu hình ảnh những thanh niên xung phong với lòng dũng cảm và tình yêu nước mãnh liệt. Hình ảnh của họ đã xuất hiện rất nhiều trong thơ văn: thơ Phạm Tiến Duật (Trường Sơn Đông – Trường Sơn Tây; Gửi em, cô gái thanh niên xung phong), Lâm Thị Mỹ Dạ (Khoảng trời hố bom), Nguyễn Đình Thi (Lá đỏ), truyện ngắn của Đỗ Chu (Ráng đỏ), tiểu thuyết của Đào Vũ (Con đường mòn ấy)… Đó cũng chính là đề tài gợi nguồn cảm hứng cho các nhà văn, nhà thơ lúc bấy giờ. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê góp thêm những chân dung đẹp, chân thực và sinh động vào loại hình tượng nhân vật khá quen thuộc ấy của văn học chống Mĩ.

Tác phẩm được sáng tác vào năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc bản địa diễn ra rất là ác liệt. Truyện là một bức tranh sinh động về cuộc kháng chiến với những ngôi sao 5 cánh mà ánh sáng của nó chiếu rọi trong lòng ta – ánh sáng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Với năng lực phát minh sáng tạo và xây dựng hình tượng sôi động cùng những tháng ngày lăn lộn nơi mặt trận, Lê Minh Khuê đã khắc hoạ thành công xuất sắc hình ảnh những cô người trẻ tuổi xung phong trên tuyến đường Trường Sơn với những vẻ đẹp kì diệu của tâm hồn, lòng dũng mãnh và tình đồng đội thân thương. Nổi bật trong tác phẩm là Phương Định – cô trinh thám mặt đường với những phẩm chất và tính cách dễ thương và đáng yêu, đáng mến .
Phương Định – một cô gái người trẻ tuổi xung phong sống cùng đồng đội – Thao, Nho, trên cao điểm, giữa một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ tuy khó khăn vất vả, nguy khốn nhưng những cô vẫn có những khoảng thời gian ngắn hồn nhiên, thơ mộng của tuổi trẻ. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, Phương Định và chị Thao đã chăm nom rất tận tình. Cũng là lúc có một trận mưa đá ào xuống, Phương Định được sống lại với niềm vui trẻ thơ và cô nhớ về thành phố và mái ấm gia đình .
Ba cô gái có thực trạng sống và chiến đấu rất khó khăn vất vả, gian nan. Họ sống trên một cao điểm trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn giữa bát ngát khói bụi và bom đạn huỷ diệt của quân địch. Công việc của họ là “ đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom ”. Các cô phải đối lập với thần chết từng phút, từng giờ, “ thần kinh căng như chão, tim đập mặc kệ cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ ”. Trong lúc “ đơn vị chức năng thường ra đường vào lúc mặt trời lặn và thao tác có khi suốt đêm ” thì những cô, tổ thám thính mặt đường, phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, dưới cái nóng trên 30 độ. Từ cao điểm quay trở lại, mặt những cô ai cũng hai con mắt lấp lánh lung linh, cười thì hàm răng loá lên khuôn mặt nhem nhuốc ”. Nhiệm vụ của họ thật quan trọng và đầy gian truân, khó khăn, biểu lộ phần nào hiện thực đại chiến đầy khắc nghiệt. Và cũng từ đó, ta thấy sáng ngời lên ý thức yêu nước đầy quả cảm của những cô gái người trẻ tuổi xung phong …
Phương Định là một cô gái TP. Hà Nội. Ấn tượng tiên phong về cô là vẻ bên ngoài đáng yêu, tươi tắn, xinh xắn và đầy sức sống. Cô có “ hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, tự tôn như đài hoa loa kèn ”. Đặc biệt, cô có đôi mắt với cái nhìn sao mà xa xăm. Chẳng phải ngẫu nhiên mà những anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm cô, hay “ viết những thư dài gửi đường dây, mặc dầu hoàn toàn có thể chào nhau hằng ngày ”. Phương Định cảm nhận được điều đó, cô cảm thấy vui và tự hào nhưng chưa dành tình cảm cho một ai. Cô chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc tỏ vẻ kiêu kì một cách đáng yêu khi thấy những đồng đội của mình tiếp xúc với một anh bộ đội nói giỏi nào đó. Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô tư. Cô mang theo vào mặt trận Trường Sơn đầy ác liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn, mang theo cả một tâm hồn mơ mộng, rất hồn nhiên, yêu đời. Cô mê hát. Sống trong thực trạng ác liệt của bom đạn trên mặt trận Trường Sơn, khi nào cũng cận kề với cái chết, cô vẫn không bỏ đi sở trường thích nghi của mình : “ Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng phải kinh ngạc, nhiều lúc bò ra mà cười một mình ”. Tuy vậy, chị Thao vẫn mê hồn chép những lời bài hát mà Phương Định bịa ra .
Cô thích rất nhiều bài : “ những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt trận. Thích dân ca quan họ thướt tha, êm ả dịu dàng. Thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô ”. Thích ngồi bó gối mơ màng : “ Về đây khi mái tóc còn xanh xanh … ”, đó là dân ca Ý trữ tình. Cô hát trong những khoảnh khắc “ lạng lẽ ” khi máy bay thám thính rè rè trên đầu, khi cơn bão lửa sắp chụp xuống cao điểm. Cô hát để động viên đồng đội và cũng là để động viên chính bản thân mình, để gửi vào trong tiếng hát nỗi khát khao của tuổi trẻ, của người chiến sỹ, mong được trở về quê nhà yêu dấu, được gặp lại những người thân yêu sau bao năm xa cách .
Phương Định sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư giữa mái ấm gia đình và thành phố TP.HN thân yêu. Gặp một trận mưa đá, ở cô lập tức toát lên một niềm vui con trẻ, niềm vui ấy nở tung ra, say sưa, tràn trề. Cô nhặt những viên đá để rồi bâng khuâng ngơ ngác khi thấy nó tan biến giật mình, cũng nhanh như khi nó ập đến. “ Tôi bỗng thẫn thờ, tiếc không nói nổi … Tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái hành lang cửa số hoặc những trên khung trời thành phố ”. Tất cả mọi kỉ niệm đẹp nhất ở thành phố Thành Phố Hà Nội, về tuổi thiếu nữ trong sáng, vô tư như ùa về, xoáy mạnh trong lòng cô gái. Chính những kỉ niệm đó đã làm dịu mát tâm hồn Phương Định trong thực trạng quyết liệt của cuộc chiến tranh .
Cũng như bao cô gái người trẻ tuổi xung phong khác, ở Phương Định điển hình nổi bật lên ý thức dũng mãnh, thái độ bình tĩnh vượt lên mọi gian truân. Điều đó được bộc lộ đơn cử qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn. Sau những đợt thả bom của giặc, Phương Định cùng đồng đội chạy lên cao điểm để làm trách nhiệm, nơi vẫn còn những quả bom chưa nổ. Không gian lúc đó im re đến phát sợ, nhưng cô không hề sợ hãi. Cô có cảm xúc những chiến sỹ đang dõi theo mình, vì thế mà cô cảm thấy yên tâm hơn. Cô quyết định hành động không đi khom, bởi một lí do rất đơn thuần : “ Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi hoàn toàn có thể cứ đàng hoàng mà bước tới ”. Cảm giác ấy vừa bộc lộ lòng tự trọng, vừa là ý chí can đảm và mạnh mẽ giúp cô dũng mãnh vượt qua mọi gian truân .
Phương Định “ dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom ”. Quả bom nằm lạnh nhạt. Lưỡi xẻng nhiều lúc lại chạm vào quả bom, một tiếng động sắc đến gai người vang lên, cứa vào da thịt cô : “ Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí ! Vỏ quả bom nóng. Một tín hiệu chẳng lành ”. Cách miêu tả của tác giả thật tài tình, khiến cho người đọc cũng hoàn toàn có thể cảm nhận được âm thanh của hai vật bằng sắt chạm vào nhau rồi lại cảm thấy lo ngại như Phương Định, khiến ta thấy rõ hơn sự bình tĩnh, gan góc của cô. Những lúc đương đầu với quả bom sắt lãnh đạm, cô cũng từng nghĩ đến cái chết. Nhưng một cái chết rất mờ nhạt, không đơn cử ”. Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua. Còn điều mà cô chăm sóc lúc này là “ liệu mìn có nổ không, bom có nổ không ? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai ? ”. Trong tâm lý của Phương Định, cô luôn nỗ lực hoàn thành xong trách nhiệm thật tốt dù có phải hi sinh. Cảm xúc, tâm lý chân thực ấy của cô đã truyền sang người đọc sự đồng cảm, yêu quý, trân trọng và cảm phục. Chính nhờ sự gan góc, quả cảm và ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm cao đã giúp Phương Định triển khai tốt việc làm của mình. Một cô gái như muôn ngàn cô gái khác trên tuyến đường Trường Sơn, đang hàng giờ dệt nên những kì tích cho Tổ quốc thân thương : những con đường bằng phẳng để những chuyến xe vượt Trường Sơn tiến vào giải phóng miền Nam .

>>> Top 6+ bài văn phân tích nhân vật Phương Định hay và ngắn gọn

Công việc rất nguy hại như đang “ chọc giận thần chết ” đã trở nên quen thuộc với cô, là việc làm hằng ngày, nhưng nó không làm cho tâm hồn cô trở nên chai lì, khô cứng. Ở Phương Định, ta còn thấy thường trực một tình cảm đồng đội, chiến sỹ nồng ấm. Cô luôn yêu thương trìu mến và chăm sóc đến đồng đội. Cô lo ngại cho chị Thao lên cao điểm chưa về đến nỗi “ nói như gắt vào máy ” khi đại đội trưởng hỏi tình hình. Cô vỗ về và chăm nom cho Nho tận tình như một cô y tá khi Nho bị thương lúc phá bom : “ moi đất, bế Nho đặt lên đùi mình, rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên nhà bếp than, tiêm cho Nho rồi pha sữa trong cái ca sắt ”. Sự chăm nom tận tình của Phương Định đã giúp Nho khoẻ lại nhanh gọn. Ba cô người trẻ tuổi xung phong tuy với tính cách khác nhau nhưng họ yêu thương nhau và đối xử với nhau như chị em ruột thịt. Cô còn dành tình cảm trân trọng, thương mến của mình cho những người chiến sỹ đang trực tiếp cầm súng chiến đấu trên mặt trận. Trong tâm lý của cô, “ những người đẹp nhất, mưu trí, can đảm và mạnh mẽ và hùng vĩ nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao 5 cánh trên mũ ”. Tình đồng đội, chiến sỹ của Phương Định thật thiêng liêng, cao quý và đáng quý. Chính điều đó đã tiếp thêm sức mạnh cho cô để cô triển khai xong tốt trách nhiệm của mình. Có được những trang viết này cũng một phần xuất phát từ tâm hồn giàu tình cảm của cây bút Lê Minh Khuê .
Thành công nhất của truyện là thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. Truyện được miêu tả theo ngôi kể thứ nhất, cũng là nhân vật chính, tạo điều kiện kèm theo để tác giả tập trung chuyên sâu miêu tả quốc tế nội tâm của nhân vật chính, khiến cho cảm hứng, tâm trạng của người chiến sỹ được diễn đạt một cách chân thực, tự nhiên. Nhan đề truyện xuất phát từ ánh nhìn của Phương Định, những ngôi sao 5 cánh xa xăm trên khung trời gợi nhiều xúc cảm. Bên cạnh đó, vẻ đẹp tâm hồn ba cô gái thật lấp lánh lung linh, lãng mạn giữa hiện thực khắc nghiệt như những ngôi sao 5 cánh trên khung trời cao rộng .
Trường Sơn là nơi thử thách ý chí, khí phách con người Nước Ta. Chính những con người như Phương Định, Thao, Nho đã xướng lên bài ca tuyệt đẹp của “ những bông hoa tình yêu Tổ quốc trên tuyến lửa ” anh hùng. Giữa sự ác liệt của cuộc chiến tranh, vẻ đẹp của họ vẫn tỏa sáng. Sức trẻ, lòng yêu nước, khát vọng hoà bình đã tạo nên sức mạnh cho cuộc kháng chiến gian nan mà anh hùng. Họ vốn chỉ là những con người rất đỗi thông thường nhưng đã góp thêm phần tạo nên những kì tích anh hùng cho dân tộc bản địa :
Em là người người trẻ tuổi xung phong
Không có súng, chỉ có đôi vai cáng thương, tải đạn
Giữa tầm đạn thù, tấm lòng dũng mãnh
Em vượt đường dài tiếp thêm lửa tiến công .

(Những bông hoa trên tuyến lửa, Đỗ Trung Quân)

Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã làm sống lại trong lòng người đọc hình ảnh tuyệt đẹp của những cô gái thanh niên xung phong thời kháng chiến chống Mĩ. Họ là tấm gương sáng ngời với tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng thật hồn nhiên, lạc quan. Phương Định, tuy chỉ là một ngôi sao bé nhỏ, nhưng sẽ luôn tỏa sáng. Các cô mãi là những hình ảnh đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến.

( Theo Luyện thi vào lớp 10 môn Ngữ Văn chuyên đề Nghị luận văn học, NXB Đại học Sư Phạm )

Trên đây là những gợi ý cơ bản nhất của THPT Sóc Trăng cho các bước lập dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê). Hi vọng, với những kiến thức về tác phẩm mà các em đã có kết hợp với việc tham khảo mẫu dàn ý này sẽ giúp em có được một bài văn cảm nhận về Phương Định hay và đầy đủ nhất. Chúc các em học tốt !

Hướng dẫn chi tiết các bước lập dàn ý bài văn cảm nhận về nhân vật Phương Định trong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.

Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục : Giáo dục đào tạo

Source: https://blogthuvi.com
Category: Blog